لاس رسیدونکی لینک

تازه خبر

ملګري ملتونه: طالبان دې سمدستي د نجونو سکولونه پرانیزي چې ښځینه استادانې ورشي


واشنګټن ـــ طالبانو په افغانستان کې د سکولونو د بیرته پرانیستلو اعلان کړی خو یواځې هلکانو زده کوونکو او نارینه استادانو ته یې سکولونو ته د بیرته ورتګ امر کړی دی. ملګرو ملتونو له طالبانو غوښتي سمدستي دې نجونو ته هم اجازه ورکړي چې سکولونو ته لاړې شي. طالبان وایي د نجونو پر تعلیم یې بندیز نه دی لګولی.

په افغانستان د طالبانو تر واکمنۍ څه باندې یوه میاشت وروسته منځني ښوونځي پرون بیرته پرانیستل شوي دي‌ چې له تېرو شاوخوا اتو میاشتو راهیسې د کورونا وایرس د خپرېدو او د ناامنیو له کبله بند وو.

د طالبانو د تعلیم وزارت د جمعې په ورځ‌ په خپره کړې خبرپاڼه کې د مخکیني حکومت په خلاف سرکاري سکولونه د «دولتي» پر ځای «امارتي ښوونځي» بللي او د ټولو سرکاري او شخصي سکولونو او مدرسو د پرانیستل کېدو اعلان یې کړی وو.

په دې خبرپاڼه کې راغلي چې څرنګه مخکې ټولو سکولونو او رسمي مدرسو ته تر شپږم ټولګي د تعلیمي بهیر د پیل کولو خبر ورکړل شوی وو، اوس د نارینه وو ټولو منځنیو [مډل] او لیسه [های] سکولونو او رسمي مدرسو ته خبر ورکول کېږي چې د ستمبر له اتلسمې خپل تعلیمي بهیر پیل کړي. په خبرپاڼه کې لیکل شوي:

"ټول ذکور [نارینه] ښوونکي او زده کونکي باید خپلو تعلیمي ادارو ته حاضر شي. ټول ولایتي او اړوند مسئولین دې په دې اړه لازم اجراءات [کارونه] تر سره کړي".

د طالبانو د پوهنې د وزارت په خبرپاڼه کې سکولونو ته د نجونو او ښځینه استادانو د بیرته ورتګ په اړه څه نه دي‌ ویل شوي. د غزني یو زده کوونکي وي او اې ډیوه ته وویل د دوی د هلکانو سکولونه هم لا نه دي خلاس:

"موږ چې مکتبو ته لاړو،‌ د پخوا غوندې نه استادان راتلو او نه شاګردان، زما خور هم درس وایي، د هغې درسونه اوس نه شته مکتبونه یې بند کړي دي او هغه ډېره ناامیده ده".

ملګرو ملتونو په افغانستان کې د سکولونو د بیرته پرانیستل کېدو هرکلی کړی خو پر دې خبره یې اندېښنه څرګنده کړې چې وایي نجونې او ښځینه استادانې سکولونو ته بیرته نه دي ور بلل شوې.

د ملګرو ملتونو د تعلیم، ساینس او کلتور ادارې یونیسکو او د ماشومانو ادارې یونیسیف دواړو له طالبانو غوښتنه کړې چې سمدستي دې نجونو زده کوونکو او ښځینه استادانو ته اجازه ورکړي چې سکولونو ته لاړې شي.

یونیسکو ویلي چې د نجونو پر تعلیم بندیز د هغوی له بنیادي بشري حقونو سرغړونه ده او وایي اندېښنه لري چې د طالبانو دا کار به د افغانستان د پرمختګ په لاره کې خنډ پېښ کړي.

یونیسیف هم پخپل بیان کې ویلي چې نجونې په هیڅ حالت کې باید شاته نه پرېښوول شي او ټولې نجونې- که د کم عمر دي که د لوی عمر- باید سمدستي بیرته سکولونو ته لاړې شي او د هغوی ښځینه استادانې هم باید بیرته خپل د ښوونې کار ته ور وګرځي.

خو طالبان بیا وایي چې د نجونو پر تعلیم یې بندیز نه دی لګولی بلکې حالاتو ته په کتو به د هغوی د ښوونځیو د پرانیستنې اعلان هم وکړي. د هلمند لپاره د طالبانو والي یا ګورنر عبدالاحد اې پي خبري ایجنسۍ ته ویلي:

"زنانه وو ته خو هغه دی- ټول خلک یې مشاهده کوي- تر شپږم اووم صنف پورې د [تعلیم] اجازه ورکړل شوې ده خو اسلامي او شرعي لباس کې به وي، موږ د خارج ذهني تربیت نه منو زموږ ولس یې نه برداشوي".

د طالبانو ویاند ذبیح الله مجاهد د افغانستان باختر خبري ایجنسۍ ته ویلي، د نجونو سکولونه به هم ژر پرانیستل شي. مجاهد وایي د تعلیم وزارت چارواکي یې یوه تګلاره جوړوي چې څنګه کېدای شي نجونې په خوندي توګه خپلو سکولونو ته تګ راتګ وکړي.

طالبانو چې له کله راهیسې د افغانستان واک په لاس کې اخیستی نه یواځې ښځې په سرکاري او غیرسرکاري دفترونو او رسنیو کې خپلو کارونو ته له تلو محرومه کړل شوې دي بلکې د طالبانو په لنډمهالي حکومت کې هم ورته برخه نه ده ورکړل شوې.

طالبانو له 1996م تر 2001م کال پورې پخپله لومړۍ واکمنۍ کې د نجونو پر تعلیم بندیز لګولی وو او اوس بیا له ښوونځي تر پوهنتونه افغانې نجونې د خپل تعلیم او راتلونکي په اړه اندېښمنې دي.

د ملګرو ملتونو اداره یونیسف وایي په افغانستان کې د طالبانو تر کنټرول مخکې هم 4.2 میلینه (42 لکه) ماشومان چې وایي په هغوی کې 60 فیصده یې نجونې دي له تعلیمه محروم وو، خو وایي که یو ځل بیا د نجونو پر تعلیم بندیز ولګېږي د دې هېواد د ماشومانو راتلونکی به له تیارو سره مخ شي.

  • 16x9 Image

    بارکوال میاخېل

    بارکوال میاخېل لیکوال او خبریال دی، په واشنګټن ډي.سي کې له وي او اې ډیوه سره د ملټي مېډيا، ویبپاڼې او ادبي پروګرامونو په برخه کې کار کوي. پر بېلابېلو سیاسي، ادبي، ټولنیزو او کلتوري موضوعاتو رپوټونه جوړوي.

هېلو وي او اې په ټي وي

هېلو وي او اې په ټي وي
please wait

No media source currently available

0:00 0:59:56 0:00

بي بي شیرینه

بي بي شیرینه – په ټیلې ویژن
please wait

No media source currently available

0:00 1:59:58 0:00

Recommended

XS
SM
MD
LG