واشنګټن ـــــ د يوکراېن پوځ وايي د دوي جنګي ډرون په تور سمندر يا بحيره احمر کې د روس يوه جنګي بېړۍ تباه کړې ده. د يوکراېن پوځ دعوه کړې چې ميزاېل د بېراکټر ټي بي ټو نومې ډرون نه ويشتل شوی دی.
د دې ترڅنګ د ساحلي ښار اوډيسا نه ۸۰ ميله لرې د ډرون په يوه بله حمله کې د روس د ميزایلو دفاعي نظام هم تباه شوی دی، خو روس هم په يوکراین کې د وسلې يو شمېر ګودامونو تباه کولو دعوه کړې.
بل خوا روس په امريکا او نېټو اېتلاف په يوکراېن کې د دوي په ضد د نېغ په نېغه جنګېدو تور لګولی خو امريکا دغه تورونه رد کړي دي.
د اوکراېن ولسمشر ولادوماېر زېلېنسکي خبرداری ورکړی چې د می د نهمې نېټې نه وړاندې روس په اوکراېن کې عمليات سېوا کولی شي. ځکه ولس ته يې د ځان محفوظ ساتلو غږ کړی.
د مارېو پول د سټيلو د کارخانې نه نور عام خلک هم راويستلی شوي دي او صدر زېلېنسکي وېلي دي چې د پوځيانو د وېستلو د پاره سفارتي هلې ځلې کوي.
د روس صدر پوټن به نن د اتوار- یکشنبې په ورځ د يوکراېن د جګړې په اړه مهمه وېنا کوي.
د امریکې د واشنګټن پوسټ ورځپاڼې ترمخه د اوکراېن ولسمشر ولادیمیر زېلېنسکي خپل ولس خبرداره کړی چې د روس د بري ورځې نه وړاندې په مقامي توګه د کرفیو اعلانونو او ساېرنونو ته پام وکړي.
روس د مې نهمه نېټه په کال نولس سوه پنځه څلوېښت کې نازي جرمني ته د ماتې ورکولو په توګه لمانځل کیږي او اوکراېن ويره لري چې څنګه دغه ورځ رانېزدې کيږي، روس خپل بریدونه سېوا کولی شي.
الجزیره په خپل رپورټ کې د اوکراېن د ولسمشر د خولې وېلي دي چې په ماريوپول کې د ازوسټل د سټيلو د پلانټ نه د باقي پاتو اوکراېني ځواکو د محفوظ راويستلو د پاره سفارتي هلې ځلې کوي.
د امریکې د انسټېټوټ فار دي سټډي اف وار څېړنېزې ادارې وېلي دي چې په لویه کچه د ولسي مزاحمت په ماريوپول کې د روس د بري د ورځې منصوبې شنډولی شي.
د سي اېن اېن خبري ادارې ترمخه اوکراېني چارواکو وېلي دي چې روس په شمال مشرقي سيمه کې د ځوابي حملو د مخنیوي د پاره پلونه تباه کوي.
د برتانیې د دفاع وزارت د استخباراتو د وروستیو معلوماتو ترمخه د روس یو جدید ټېنک تباه کړل شوی دی او دا چې د اوکراېن شخړی د روس جدید وسلو او توان ته ډېرزیان رسولی دی.
د استخباراتو د معلوماتو ترمخه روس ته به د شخړې ورستو بېا خپل جدید پوځي سامان واپس برابرولو کې ډېر وخت ولګي او خرچه به هم پرې ډېره راځي ځکه چې روس باندې بندیزونه هم لګېدلی دي.
د جمعې په ورځ اوکراېني چارواکو ویلي دي چې په ګېره کې د اخستل شوي د ماریوپول د سټيلو د پلانټ نه نور عام خلک راويستلی شوی دي. د اوکراېن جنګیالي هڅې کوي چې روس د اهم بندر ښار د نېولو نه منع کړي.
د اوکراېن ناېب وزیراعظمې اېرېنا وېرېشچک ویلي دي چې د جمعې په ورځ د پلانټ نه پنځوست عام خلک راويستل شوی دي. د بشري مرستو په اړه د روس د بېن الوزارتي سنټر ترمخه په دې پنځوستو کسانو کې یولس ماشومان هم شامل دي.
د روس د ناترسه عملياتو باوجود شاوخو دوه زره اوکراېني جنګیالي د ازوستل د سټیلو په کارخانه کې پټ دي. دا اوکراېني جنګیالي د کارخانې په سرنګونو او مورچو کې پټ دي او پرله پسې د وسله غورځولو غوښتنې يې رد کړي دي.
د راېټرز خبري اژانس ترمخه ماريوپول کې مقامي چارواکي تور لګوي چې روس د جمعې په ورځ یو ګاډې په نخښه کړی. په دغه ګاډي کې یو عام تن او یو جنګیالی وژل شوي کوم چې د عامو خلکو د راویستلو د پاره د شوي لوظنامې خلاف ورزي بلل کيږي.
روس د اسټيلو د کارخانه نه علاوه د ازوو سمندر شمالي غاړه ټوله نيولې ده. د لسو اوونیو راهیسې په ګېره کې اخستل شوی ماريوپول باندې روس مسلسل بمباري کوي.
د روس ولسمشر ولادمير پوټېن د اسراېل وزیراعظم نفتالي بېنېټ ته په ټيليفون باور ورکړی چې ماسکو تیاره ده چې د ورځې څه وخت کې په ډزو کې دمه وکړي او د کارخانې نه عام خلک په محفوظه توګه ووېستلی شي.
په واشنګټن کې د سټېټ ډېپارټمنټ وېاند نېډ پراېس د اوربند په اړه د روس په ژمنو ناباوري څرګنده کړی ده.
د روس د خارجه وزارت وېاند د جمعې په ورځ وېلی دي چې روس په اوکراېن کې د وړې کچې د نیوکلاېي وسلو د کارولو ارادې نه لري. او په دې اصول خبر ده چې په اېټومي جنګ کې څوک هم ګټه نه شي کولی ځکه دا نه دي شورو کول پکار.
د پېنټاګان وېاند ویلي دي چې دوي اوکراېن ته د روس په اړه استخباراتي معلومات ورکوي خو د روس د ماسکوه په نامي د پوځي بېړۍ په نخښه کولو د اوکراېن د ارادو نه نه وو خبر.
د واېټ هاوس ترجمانې جېن ساکي هغه رپورټونه دروغ بللي چې وېلی کیږي د روس د جرنېلانو په نخښه کولو د پاره يې اوکراېن ته استخباراتي معلومات ورکړي دي.
واېټ هاوس وېلي دي چې د امریکې ولمسشر جو باېډن او د جي سېون ملکونو مشران به د اتوار په ورځ د اوکراېن ولسمشر ولادوماېر زېلېنسکي سره د انټرنېټ د لارې غونډه کوي.
د ملګرو ملتونو د خوراک او د زرعاتو ادارې وېلی دي چې داسې نخې نخانې ښکاريږي چې ګنې روس د اوکراېن نه غنم پټ کړي وي. د ادارې ناېب مشر جوزف شمېدهوبر د جمعې په ورځ جېنوا کې وېلی وو چې د ګودامونو تباه کولو او د غنمو لوټلو په اړه ځني شواهد دې پلو اشاره کوي.