د امریکا صدر د زیارت/پنجشنبې په ورځ د ریاستي بلنې یا سټېټ وېزټ په کچه وایټ هاوس کې د کېنیا د صدر وېلیام روټو هرکلی وکړ، چې وروستو تر هغه وایټ هاوس په یو بیان کې وویل، امریکا به کېنیا ته په ذیلي صحارائي افریقې (Sub-Saharan Africa) کې د خپل وړومبي غیرنېټو اتحادي حیثیت ورکړي.
دغه ستر سټراټېجیک ګام، د افریقې ختیځ ته د امریکا د امنیتي همکاریو بدلون په داسې حال کې څرګندوي چې امریکایي عسکر د افریقې په لویديځ کې نایجر هېواد نه د وتلو آمادګي نیسي، او هلته کې داسې تشه پرځای پرېږدي چې روسي ځواکونه به یې ډکوي.
د غېرنېټو اتحادي حیثیت سره کېنیا کولی شي هغو پوځي او مالیاتي مفاداتو ته رسائي ولري چې د نېټو پوځي اتحاد غړي هېوادونه یې لري، مګر بغیر د کوم دفاعي لوظنامې چې د نېټو د ملګرو ملکونو ترمنځ دستخط شوې او هغوی په یوه اتحاد کې سره ساتي.
د امریکا د انتظامیې یو جګپوړي چارواکي د شورو/چهارشنبې ورځې ناوخته خبریالانو ته وویل چې صدر بایډن به کېنیا ته د دغه حیثیت ورکولو نه کانګرس ته خبر ورکړي، کوم چې دېرش ورځې پس به عملي شي.
نوموړي چارواکي وویل چې د دغه ګام مقصد دا دی چې "په حقیقت سره دا ومنو چې کېنیا د وړاندې نه لا په عالمي کچه زمونږ شراکتدار دی."
روټو او بایډن به نن د کېنیا په هغه منصوبې هم خبرې کوي چې غواړي خپل زر (۱۰۰۰) تنه امنیتي اهلکار د کرېبین کمزوره او ناکراره هېواد هېټي ته ولېږي. امریکا هم دغه ګام ته د درې سوه (۳۰۰) میلینه ډالرو ژمنه کړې ده، خو د کېنیا دننه کې دا پلان د سیاسي او قانوني ستونزو سره مخ دی. دا منصوبه څه موده وړاندې هغه وخت د ځنډ ښکار شوه چې د هېټي مشر آرېيل هنري په مارچ میاشت کې د کېنیا په دوره تللی و او هماغه وخت بدمعاشه ډلو د هېټي کنټرول پخپله قبضه کې راووست. هنري په اپرېل کې مستعفي شو او له هغه وخته بیا خپل ملک ته نده تللی.
د امریکا انتظامي چارواکي ویلي چې د کېنیا صدر روټو به د امریکا د دفاع وزیر لائيډ اسټن او خارجه وزیر انټني بلنکن سره هم هېټي ته د عسکرو استولو د مېشن په باب ملاقاتونه وکړي، خو دا یې ندي ویلي چې څه پرمختګ به وشي.
د زیارت/پنجشنبې په ورځ وایټ هاوس د کېنیا او امریکا ترمنځ د امنیتي په حوالې سره د یو شمېر لوظنامو خبر هم ورکړ، چې په کې تربیتي فرصتونه او پوځي مشقونه، د کډوالو په انتظام کې مرسته، د کینیا په امنیتي سېکټر کې د امریکا سرمایه کاري، د ترهګرۍ ضد هلې ځلې لکه د معلوماتو په شریکولو کې اضافه، او د دې ټولو ترڅنګ، کېنیا ته د شپاړسو (۱۶) هلېکاپټرو او یو سل او پنځوس (۱۵۰) بکتربند ګاډو ورکول شامل دي.
د چین د قرضو مسئله
واشنګټن د کېنیا سره په مختلفو برخو کې چې امریکا ورته د ترقۍ د ذریعې په نظر ګوري، د مېلیونونو ډالرو ژمنه وکړه. په دې برخو کې ډېموکراسي، صحت، تعلیم، هنرونه، ثقافت، د موسمي بدلون مقابله، تجارت، تېکنالوجي، او تر ټولو اهم داسې مرسته شامله ده چې د کینیا د صدر په وینا، امریکا ته یې د څلور ورځينۍ دورې اصلي ترجیح ده، او هغه د چین نه د کینیا د تباه کوونکې قرضې، نوي تنظیم کول دي.
خو د امریکا د وعده شوو مرستو په اوږده لېست کې د کېنیا په لارو، پلونو، او د اورګاډو د پټلیو په منصوبو باندې کار کول شامل ندي. د افریقایي ملکونو مشرانو د ډېر وخته دا ویلي چې د هغوی د ملکونو آبادي په تېزۍ سېوا کیږي او دوی ضرورت لري چې ټرانسپورټي اډانې هم پراخې کړي. د همدې ضرورت ترمخه هغو چین ته مخه کړې ده، او چین هم د بېلټ اېنډ روډ اېنشیټیو سترې منصوبې ترمخه په افریقایي ملکونو کې ډېر مفادات ترلاسه کړي دي.
څېړونکي وایي چې دا د افریقې نوی صورتحال ښکاره کوي، ځکه د افریقې تنکي جمهوریتونه چې د یوې سدۍ نه کم وخت مخکې آزاد شوي، اوس په پخېدو دي، مګر په اوسنۍ نړۍ کې چې د لویو طاقتونو ترمنځ ځغل تېز شوی، دوی غواړي چې بې پلوه پاته شي، خو پرمختګ هم وکړي.
Forum