افغانستان کې ديوې ولسي جايزې ترمخه دهيواد داوياو فيصدو خلکو خيال دى چې دهغه هيواد غلط اړخ ته روان دى او دتيرې يوې لسيزې په مهال دافغان ولس لخا دخپل هيواد په اړه دا دباور ترټولو دښکتنې کچې څرګندونه ده.
دامريکا ښار سان فراسيسکو کې قايم دايشيا فاونډيشن لخوا دشورو په ورځ دجاري شوي کاليز راپور ترمخه افغانستان کې په ملي کچه خلکو کې اميد ريکارډ حده پورې په کمه کچه دى او هيواد کې خلک دعدم تحفظ،بډو رشوتونو، مخ په زياتيدونکې بې روزګارۍ او روزګار موقعو کې سستوالي کې داضافې له امله دنااميدۍ ښکار دي.
دايشيا فاونډيشن جايزه کې ويل شوي طالب جنګيالو سره دخبرو عمل نه پيل کيدل، دطالبانو نوې جنګي کارروايۍ او د٢٠١٦م په مهال ريکارډ شمير کې د دخلکو مرګ ژوبلې هم نااميدي سيوا کړې ده.
دجايزه راپور ترمخه هلمند کې که يو اړخ ته دياغيانو بريدونو کې چټکتيا راغلې ده اوس طالبان دولايت په زياتره برخه کنټرول لري، ددغه ولايت ددوه نوي اعشاريه درې فيصده خلکو وينا ده هغوي ځينې وخت يا زياتره او تل دويرې ښکار وي، دداسې خلکو شمير کې د٢٠١٥م په پرتله اووه فيصده اضافه راغلې او د٢٠١٤م په پرتله دا شميره پينځه ويشت فيصده سيوا ده.
د٢٠١٤م اخره کې افغانستان څخه دزياتره بين المللي جنګي ځواکونو دوتلو وروستو دغه هيواد کې دطالبانو بريدونو کې اضافه راغلې او هغوي په ګڼو سيمو کنټرول هم ترلاسه کړى دى.
تيره اوونۍ افغانستان کې دبين المللي ځواکونو امريکايي کماندر جنرال جان نکلسن ويلي وو افغانستان کې په دريوو کې دوه برخه سيمه حکومتي واک کې ده او دطالبانو کنټرول دلس فيصده څخه هم په کمه سيمه ده او نورو سيمو کې جګړه روانه ده.
جايزه کې دا خبره هم مخې ته راغلې ده چې داعش دملي امنيت لپاره دخطرې ګڼل کيدو تاثر ٢٠١٥م کې څلور پنځوس اعشاريه دوه فيصده و کوم چې سږکال اووه څلويښت اعشاريه نهه فيصده ته راکم شوى دى.
ايشيا فاونډيشن لپاره افغانستان کې استازي عبدالله احمدزۍ ويلي دي داسې صورتحال کې خلکو کې دشخصي تحفظ احساس په نظر نه راځي خو دهغه وينا ده چې هيواد دڅو لسيزو دجګړې او تاوتريخوالي څخه بهر راوځي.
