د امریکې په تعلیمي ادارو کې د غزې د جګړې ضد مظاهرې، د اظهار د ازادۍ او يهودو مخالفت نوی بحث پيل کړی

د غزې د جګړې ضد د کولمبيا پوهنتون څخه پيل شوي احتجاجونه د امریکې نورو تعليمي ادارو ته غځېدلي او د غورځنګ بڼه یې اخستې ده. د زده کوونکو ‏احتجاج ته د اظهار د ازادۍ او يهودو مخالفت په توګه کتل کيږي.‏

د زده کوونکو د احتجاج وروسته ځينو تعليمي ادارو د زده کړو لړۍ په کورونو کې پيل کړې ده.‏

پوليسو ځينې زده کوونکي نيولي، او ځينو ته پکې د عدالتونو څخه سمنونه هم جاري شوي دي. ‏

زده کوونکي غوښتنه کوي په غزه کې دې سمدستي جنګ بندي وشي او امریکا دې اسرايل ته د وسلې ورکول ودروي.‏

د کیليفورنيا سټېټ پولي ټيکنک پوهنتون اعلان کړی، د مظاهرينو لخوا په ودانۍ د قبضې وروسته ياد کېمپس د شورو- چارشنبې د ورځې څخه بند کړل ‏شوی او زده کړې په انټرنېټ ورکول کيږي.‏

په مېسي چيوسټس کې د هارورډ پوهنتون د مظاهرچيانو قابو کولو دپاره اقدامات کړي دي، په غېر متعلقه کسانو یې کېمپس ته په ورتلو بنديز لګولی او ‏په مختلفو ځايونو کې بې د اجازته کښېناستو يا خېمو لګولو یې هم بنديز لګولی دی.‏

د ادب د پي اېچ ډي محصل کرسچن ډيلين ويلي دي، د هارورډ پوهنتون انتظامیه زده کوونکي د مظاهرو څخه ولې ودروي، او زده کوونکو ته داسې ځای ‏پکار دی چرته چې هغه د خپلو خیالاتو څرګندونه کوي.‏

هغه ويلي، "مونږ د پوهنتون د کېمپس په څېر ځايونه د مظاهرو دپاره کارولی شو چرته چې زمونږ غږ اورېدل کېدی شي".‏

د امریکې د سېول لبرټيز يونين سره اړونده وکیل بين وزنر ويلي، په کالج کې د يونين مشران دا وخت د سخت مشکل سره مخ دي ځکه د دوی نه يواځې دا ‏زمه واري جوړيږي چې يقيني کړي، خلک دې د خپلو خيالاتو څرګندونه وکړي، بلکې د زده کوونکو ځورل، ګواښونه ورته کول او د ويرې څخه ورته هم د ‏تحفظ ورکول د هغوی زمه واري ده.‏

احتجاجونه څنګه وغځېدل؟

په غزه کې د جنګ بندۍ دپاره د کولمبيا پوهنتون زده کوونکي د تیرو څو مياشتو راهسې احتجاج کوي، زور یې هغه وخت واخستو چې تيره اوونۍ د ‏پوهنتون صدر مينوش شفيق پوليسو ته خواست کړی چې په کېمپس کې د مظاهرينو خېمې لرې کړل شي.‏

پوليسو په ‏‎18‎م اپرېل کارروايي کړې د ‏‎100‎‏ نه زیات مظاهرېن یې نيولي له هغې وروسته دغه د احتجاجونو لړۍ نورو تعليمې ادارو ته غځېدلې ده.‏

مينوش شفيق د ګل/ دوشنبې په ورځ د سکول کميونټۍ ته په يو پېغام کې ویلي، په کېمپس کې چې څه کیږي هغه پرې خفه دی ځکه د ځيني يهودي زده ‏کوونکو وينا ده، په اسرايل نيوکه په يهود مخالفت بدله شوې ده.‏

د امریکې د استازو د اېوان سپيکر مايک جانسن د شورو په ورځ په کولمبيا پوهنتون کې د يهود زده کوونکو سره د ليدو اراده لري، او په خبري غونډه کې ‏به په تعليمي ادارو کې د يهودو د مخالفت په اړه خبره هم کوي.‏

په نيويارک کې د سېول لبرټيز يونين د نهې په ورځ په يو بيان کې خبرداری ورکړی، چې پوهنتونونه د مظاهرو ختمولو دپاره د قانون نافذونکو ادارو په ‏رابللو کې تادي کوي.‏

د ګروپ اېګزېکټيو ډايريکټر لبرمېن ویلي، چارواکو ته په اسرايل کېدونکی تنقيد دې د يهود دښمنۍ يا مخالفه سياسي بيانيه غلي کولو دپاره د کرکې ‏ډکو بيانونو سره ونه تړل شي.‏

د کوټلي بحث اړتيا

د مشيګن پوهنتون زده کوونکي ليواوربچ ویلي، که مونږ په پوهنتونونو کې د بېلابيلو ټولنو ځای غواړو، نو د مختلفو ټولنو ترمنځ بحث پکار دی.‏

هغه ويلي، دا وخت هیڅ بحث نه کيږي.‏

د مېسي چيوسټس انسټيټيوټ اف ټکنالوجي (اېم آی ټي) د فزکس زده کوونکې هنادايدباني ترمخه، په کولمبيا پوهنتون کې چې څه وشو، زده کوونکي ‏یې اغېزمن کړي دي.‏

تور یې لګولی، دا وخت په کېمپس کې څو پروفېسران د خپلې څيړنې دپاره د اسرايل د دفاع وزارت څخه نېغ په نېغه پېسې اخلي، زمونږ د پوهنتون د ‏انتظامیې نه غوښتنه ده دغه د څيړنې اړيکې دې ودروي.‏

د قانون زده کوونکي ملک افا ويلي، په کيليفورنيا پوهنتون کې د نهې په ورځ نزدې 30 خېمې لګول شوې، احتجاج پيل کړل شوی او دا خلک د کولمبيا ‏پوهنتون څه متاثره دي.‏

په غزه کې د شپږو مياشتو راهسې روانه جګړه کې د غزې د صحت د وزارت ترمخه، د ‏‎34,000‎‏ نه زيات فلسطينيان وژل شوي زياتره یې ښځې او ماشومان ‏دي.‏

په اووم اکتوبر حماس په اسرايل حمله کړې، د اسرايلي چارواکو په وينا په حمله کې ‏‎1200‎‏ کسان وژل شوي او خواوشا ‏‎250‎‏ يې يرغمال کړي وو.‏