واشنګټن - افغانستان کې د طالبانو د دویم ځل واکمنېدو نه پس، اولنی نوروز په خوند او روایتي ډول یې ونه لمانځل شو. د طالبانو ویاند ذبیح الله مجاهد ویلي و چې دوی به د خلکو مخه نه نیسي، مګر دوی به په حکومتي او رسمي کچه دا ورځ ونه لمانځي، ځکه د دوی په باور داسې څه په اسلام کې نشته.
د دې با وجود، په مزار شریف کې ځینو ذرائعو ویلي دي چې طالبانو سخي زیارت ته د ښځو ورتګ منعه کړی و.
نور کلونه به دا ورځ عمومي رخصتي وه، خلک به بهر ته د میلې دپاره راوتل، په کابل ښار کې به ګڼه ګوڼه ډېره وه، په مزارشریف ښار کې به د سخي زیارت جنډه په ډېرې شاندارې دستورې جګېدله، او خلک به د ګل سرخ سترې میلې دپاره مزار ته تلل.
د رپوټونو ترمخه، سږ کال د نوروز لمانځنه ډېره کمرنګه وه، په مزار شریف کې د سخي زیارت جنډه هم جګه نشوه، او په کابل کې هم د نوروز خوند د پخوا په شان نه لیدل کېده. صرف د سلګونو په شمېره کې خلک د کابل ښار کارته سخي زیارت ته ولاړل او هلته یې د نوروز مېله جوړه کړه، مګر کابل کې هم د سخي جنډه جګه نه شوه.
د کابل ښار یو اوسېدونکی سعید محمد د اسوشیټډ پرس خبري رسنۍ ته ویلي دي: "مونږ په دې امید یو چې دا کال د ټولو مسلمانانو دپاره، په خاص ډول د افغانستان خلکو ته یو د خوشحالیو کال، یو د سولې او استحکام کال، او د یو ورورولۍ کال وي."
افغانستان او ایران کې د نوروز ورځ، سرکاري رخصتي پاته شوې ده، مګر دا ځل طالبانو اعلان وکړ چې دوی به په سرکاري کچه دا ورځ نه لمانځي.
که څه هم نوروز د ایراني جشن په نوم مشهوره دی، مګر دا جشن د اوسني افغانستان په خاوره کې ډېرې ژورې تاریخي ریښې لري او د افغانستان نه ورهاخوا، هر کال په مرکزي ایشیا، عراق، ترکیه، او شام کې لمانځل کیږي.
نوروز چې په فارسي کې نوې ورځې ته وایي، د پسرلي او د هجري شمسي یا لمریز هجري کال اوله ورځ ګڼل کیږي. د نوروز لرغوني جشن تاریخ ډېر اوږد دی او آن په ایران او اوسني افغانستان باندې د عربو د حملو نه مخکې هم دې سیمو کې په ډېرو رواجونو لمانځل کېده.
د نوروز په اړه د مشرانو مبارکۍ
که څه هم د طالبانو مشرانو د نوروز مبارکي نده ورکړې، خو په ملکي او نړېواله کچه مختلفو مشرانو دا ورځ د افغانستان خلکو او د نورو هېوادونو خلکو ته چې نوروز لمانځي، مبارکي ورکړې ده.
په افغانستان کې پخواني صدر حامد کرزي په خپل فېسبوک او ټوېټر پاڼو یو پیغام خپور کړی او په کې د نوي کال او نوروز یادونه داسې کړې ده: "د نوروز روایتي جشن د رارسېدو او د ۱۴۰۱ هجري لمریز کال پیل له امله ټولو وطنوالو ته مبارکي وایم."
فرا رسیدن جشن عنعنوی #نوروز و آغاز سال نو ۱۴۰۱ هجری خورشیدی را به تمامی هموطنان عزیز تبریک و تهنیت عرض مینمایم. از بارگاه خداوند لایزال میخواهم که سال نو نوید صلح و ثبات پایدار و سرتاسری را برای تمام مردم #افغانستان به همراه داشته باشد و در پرتو اتحاد و اتفاق همگان وحدت ملی… pic.twitter.com/9L5HsXWyZY
— Hamid Karzai (@KarzaiH) March 20, 2022
ښاغلي کرزي د والدینو نه غوښتي دي چې خپل بچیان، جینکۍ او هلکان، ښوونځیو ته ولیږي.
د افغانستان پخواني اجرائیه رئيس ډاکټر عبدالله هم "د نوروز د لرغوني جشن او د نوي ۱۴۰۱ لمریز کال" له امله د مبارکۍ پیغام خپور کړی دی. د پخواني جهادي کمانډر احمد شاه مسعود زوی، احمد مسعود، چې د طالبانو خلاف یې مزاحمتي تحریک جوړ کړی دی، په یو لنډ پیغام کې د نوروز د مبارکۍ ترڅنګ یې هیله ښودلې ده چې سږکال "آزادي په استبداد او رڼایي په تورتمونو کامیابه شي".
د ملګرو ملتونو سېکټري جنرل انټونیو ګوټېرش د نوروز په ویاړ خپل ځانګړي ویډیویي پیغام کې ویلي چې، "نوروز د نويو پیلونو جشن دی، د یو نوي کال، د پسرلي د رارسېدو، او د ماحول د تازه کېدو پیل دی."
ګوټېرش ویلي چې نوروز جشن، په نړۍ کې څه دپاسه درې سوه میلینه خلک چې د مختلفو ملکونو سره تعلق ساتي، د یو بل سره يوځای کوي او په دې مهال باید ثقافتونه وپېژندل شي او ترې خوند واخېستل شي.
د امریکا صدر جو بایډن ویلي چې هغه او مېرمن یې ټولو کسانو ته چې په نړۍ کې نوروز لمانځي، خپلې نیکې پېرزوینې وړاندې کوي.
Jill and I want to extend our best wishes to all who are celebrating Nowruz around the world. The Nowruz holiday means gathering at the Nowruz table to give thanks for loved ones, reflect on your blessings, and welcome all the possibilities of a new season. Happy Nowruz!
— President Biden (@POTUS) March 20, 2022
د برطانیې وزیراعظم بورېس جانسن هم پخپل ټویټر لیکلي دي: "نوروز پېروز و ټولو هغو کسانو ته چې نن په نړۍ کې دا ورځ لمانځي، په شمول زمونږ د افغان ملګرو چې خپل اولنی نوروز دلته په برطانیه کې لمانځي. غواړم تاسو او کورنیو ته مو خپلې نیکې هیلې وړاندې کړم."
Nowruz Pîroz to everyone who is celebrating around the world today, including our Afghan friends marking their first Nowruz here in the UK. I’d like to send my warmest wishes to you and your families.
— Boris Johnson (@BorisJohnson) March 20, 2022
د کېنېډا وزیراعظم جسټن ټروډو په یو ویډیویي پیغام کې افغانانو، ایرانیانو، او نورو کسانو ته چې نوروز لمانځي، په انګریزي او فرانسیسي ژبه مبارکي ورکړې ده:
Nowruz is about coming together to reflect on the past year and celebrate new beginnings. To everyone marking this occasion, Sophie and I are wishing you a happy and safe Nowruz! Har Ruz etan Nowrouz, Nowruz etan Pyrouz. https://t.co/eys4BJjIqr pic.twitter.com/ZL16Xrs277
— Justin Trudeau (@JustinTrudeau) March 20, 2022