د افغانستان ولسمشر محمد اشرف غني د ملک استخباراتي ادارې، اېن ډي اېس، ته هدایت ورکړی چې په فوري توگه دې د لوگر د مدني فعالانو په اړه اقدامات بند کړي. صدر غني زیاته کړې چې د مدني کارکنانو او د بشري حقونو د فعالانو ساتنه، فقط د امنیتي ځواکونو دنده ده.
ولسمشر غني ویلي چې د زیارت/پنجشنبې په ورځ به په صدارتي ماڼۍ کې پخپله د یوې غونډې په جوړولو، د لوگر د قضیې په تړاو رپوټ له نظره تېر کړي او د آینده گامونو په هکله به فیصلې وشي.
وړاندې تر دې بشري تنظیمونو د افغانستان پر حکومت غږ کړی و چې د لوگر ولایت دوه مدني کارکنان دې زر تر زره له بنده خوشې کړي، مگر اېن ډي اېس بیا ویلي و چې دغه دوه تنه یې په دې سبب ساتلي چې د هغو ژوند ته خطره وه.
د افغانستان د ملي امنیت د ریاست (اېن ډي اېس) لخوا په یوه خپره شوې وېډیو کې د لوگر د مدني ټولنې مشر محمد موسی محمودي ولیدل شو چې په لوگر ولایت کې یې د ښوونځیو (سکولونو) پر زده کوونکو باندې د جنسي تشدد په اړه پر خپلو مخکینیو څرگندونو پښیماني ښودله.
د افغانستان د بشري حقونو د خپلواک کمیسیون مشرې، شهرزاد اکبر، د دغې ویډیو په خپرېدو سخته اندېښنه ښودلې او پر ټوېټر یې لیکلي دي: "هغه شرایط چې دا تبصرې پکې ریکارډ شوي دي، د کوم وکیل او یا د بشري حقونو د کوم تنظیم په نشتون کې، او دا چې دغه ویډیو د "اعتراف" په بڼه خپره شوې ده، سخته د اندېښنې وړ خبره ده."
د افغانستان د بشري حقونو خپلواک کمیسیون د استخباراتي ادارې لخوا د مدني فعالانو نیول کېدل، د قانون خلاف ورزي بللې ده.
2/2 د بشر حقونو کميسيون، د ملي امنيت عمومي رياست له خوا د دې مدني فعالانو نيونه، د هيواد نافذو قوانينو سره ښکاره ټکر او د منل شويو حقوق بشري معيارونو خلاف بولي، له اړوندو مقاماتو غواړي چې دا دوه مدني فعالان ژر خوشې کړي او د امنيت د تامين په اړه يې پوره او په واضحه توګه ډاډ ورکړي.
— AIHRC (@AfghanistanIHRC) November 26, 2019
په کابل کې د امریکا سفیر، جان بس، د بشري حقونو د خپلواک کمیسیون د بیان ملاتړ کړی او پر خپل ټوېټر یې لیکلي دي: "د افغانستان د اېن ډي اېس لخوا د پخواني شوروي اتحاد په سټایل تاکتیکونو سخت اندېښمن کړم. دا د خواشینۍ خبره ده چې د مدني ټولنې له فعالانو څخه چې هدف یې د افغان ماشومانو خوندي ساتنه ده، په جبر اقرار واخیستل شي."
Deeply disturbed by these Soviet-style tactics of the @NDSAfghanistan. It%27s appalling to coerce confessions from civil society activists whose goal is to protect #Afghan children. https://t.co/QSiwZT9LVt
— John R. Bass (@USAmbKabul) November 26, 2019
صدر غني په خپل یو بیان کې چې د هغه پر ټوېټرپاڼې هم خپور شوی، ویلي چې په لوگر کې د جنسي ځورونو په اړه رپوټونو ډېر اندېښمن کړی دی. هغه زیاته کړې چې دغسې قضیې باید د لویې څارنوالې (سرکاري وکالت) او د افغانستان د بشري حقونو د کمیسیون له خوا وڅېړل شي.
په بیان کې راغلي دي: "ما همدا راز د معارف (تعلیم) وزارت ته هدایت ورکړ چې د لوگر د هغو برخو څخه چې ویل کیږي هلته ځورونې شوي دي، بشپړ رپوټ برابر کړي او تمه لرم چې دا رپوټ زر تر زره ما ته ولېږل شي."
Cases as such must be dealt and investigated by the attorney general’s office and the AIHRC.I have also instructed the Ministry of Education to provide thorough report from the areas of Logar where the alleged abuse took place. I expect the report sent to me ASAP.
— Ashraf Ghani (@ashrafghani) November 26, 2019
د ولسمشر غني دا گام، د بشري حقونو د کارکنانو لخوا، چې د اېن ډي اېس د چلند په اړه اندېښمن و، ستایل شوی دی.
د لوگر قضیه څه ده؟
د سږکال د نوامبر میاشتې په ١٣مه نېټه، د برتانیې گارډین ورځپاڼې یو رپوټ خپور کړ چې په هغه کې د لوگر ولایت د مدني ټولنې د مشر محمد موسی محمودي له قوله لیکل شوي چې په لوگر ولایت کې له ٥٠٠ زیات د سکولونو ماشومان، د جنسي تیري ښکار شوي دي.
په رپوټ کې راغلي و چې په دې ځورونه کې، زیاتره د ښوونځیو (سکولونو) استاذان، هېډماسټران، او نور چارواکي لاس لري، او بل دا چې ځینو کورنیو د بدنامۍ له وجهې خپل ماشومان چې پرې جنسي تیری شوی و، وژلي هم دي.
د گارډین دې رپوټ په افغانستان کې ډېر جنجالي غبرگونونه راوپارول، او د معارف وزارت سمدلاسه لوگر ته یو هیئت ولېږه چې د دغې دعوې سپیناوی وکړي. یاد وزارت بیا اعلان وکړ چې دغه دعوې دروغ دي.
ورپسې د لوگر ولایت مدنی ټولنې خپله دروازه وتړله او ویې ویل چې د دوی ژوند ته خطره ده. یوه ورځ مخکې خبر ورکړل شو چې د مدنې ټولنې مشر موسی محمودي او یو بل غړی، احسان الله حمیدی لادرکه شوي او امکان لري چې ملي امنیت (اېن ډي اېس) هغوی گرفتاره کړي وي.
په افغانستان کې د استخباراتي ادارې لخوا دغه راز د مدني فعالانو بې درکه کول، مخکې نه و لیدل شوي. اېن ډي اېس اعلان وکړ چې دغو دوو تنو ته د ژوند خطره وه، او د هغوی د خوندیتوب په وجهې یې امن ځای ته لېږدولي دي.
خو نن ولسمشر غني په دې قضیې کې مداخله وکړه او د دې ترڅنگ چې د لوگر د ادعا شویو پېښو په اړه یې د فوري څېړنو امر وکړ، اېن ډي اېس ته یې هم وویل چې د مدني فعالانو له مسایلو سره دې غرض نه کوي.