د جنوبي آسیا په چارو کې د امریکا د خارجه وزارت مسئوله اېلس وېلز وایي د افغانستان صدارتي انتخابات که هرڅوک هم وگټي، ورته په کار ده چې د پراخ بنسټه ادارې او مذاکراتي ټیم دپاره سنجیده گامونه اوچت کړي.
مېرمن وېلز د افغانستان د ولسمشریزو انتخاباتو د لومړنیو نتایجو په وړاندې، چې پرون د اتوار/یکشنبې په ورځ اعلان شول، غبرگون ښودلی او د دې ترڅنگ چې د افغانستان د انتخاباتو له خپلواک کمیسیون څخه یې د "سختو شرایطو لاندې کار کولو" دپاره مننه کړې ده، د افغانستان د انتخاباتو د شکایت اورېدلو خپلواک کمیسیون نه یې غوښتي چې ټول شکایتونه دې په شفافه او مسلکي توگه وڅېړي.
د انتخاباتو کمیسیون لومړني نتایج اعلان کړل چې له مخې یې محمد اشرف غني ٥٠.٦۴ فیصده رایې گټلي او تر ټولو نورو کاندیدانو مخکې دی. خو اوس به د شکایتونو د اورېدو خپلواک کمیسیون خپل کار شروع کوي او چې د انتخاباتو په اړه څوک هر ډول د درغلیو یا بې نظمیو، یا ابتدایي نتایجو کوم شکایت ولري، هغه به څېړي.
د نهه دېرشو ورځو تېرېدو وروسته به بیا د شکایتونو د اورېدو کمیسیون، خپله نتیجه د انتخاباتو خپلواک کمیسیون ته لېږي او بیا به د ټاکنو وروستۍ یا نهایي نتایج اعلانیږي او د یقیني گټونکی به معلومیږي.
د افغانستان د سږکال په صدارتي انتخاباتو کې چې د سپټمبر په میاشت کې ترسره شول، د ټولو ووټرانو شمېر له دوه میلینه تنانو کم و، او په ابتدائي نتایجو کې هم کوم کاندید غوڅ اکثریت ندي گټلي.
د جنوبي آسیا په چارو کې د امریکا جگپوړې ډیپلوماتې، اېلس وېلز ویلي: "دې ته په کتلو سره چې یو زیات شمېر افغانانو ونشو کولای ووټ ورکړي، [د انتخاباتو] نهایي گټونکی، چې هرڅوک وي، باید سر د وخته داسې کلک گامونه واخلي چې اطمینان ترلاسه شي چې د مشرتابه په کچه او د حکومت په مذاکراتي ټیم کې، د ملک بیلابېل خلک ځانونه وکتی شي."
Recognizing that a majority of Afghans were not able to vote, the eventual winner, whomever that is, must take early and concrete steps to ensure the country’s rich diversity is well reflected in its leadership and its negotiating team. AGW
— State_SCA (@State_SCA) December 22, 2019
مخکې تر دې، په کابل کې د امریکا سفیر جان بس هم د ټاکنو د خپلواک کمیسیون لخوا د افغانستان د صدارتي انتخاباتو د لومړنیو پایلو د اعلان هرکلی کړی و.
جان بس ویلي کاندیدان باید د کمیسیون وروستۍ پایلو ته په تمه واوسي هره پریکړه چې د انتخاباتو د شکایتونو کمیسیون لخوا ترسره شوه، دوی یې ملاتړ وکړي.
1/3 We note the @AfghanistanIEC release of preliminary results and thank the IEC commissioners and staff for their dedicated, patriotic service to the #Afghan people and the Islamic Republic.
— John R. Bass (@USAmbKabul) December 22, 2019
بل اړخ ته د پاکستان خارجه دفتر هم د افغانستان د صدارتي انتخاباتو د لومړنیو نتایجو د اعلان هرکلی کړی دی او هغه یې د افغانستان او جنوبي ایشیا د سیاسي ثبات په لور یو مهم گام گڼلی دی.
د پاکستان د خارجه دفتر په بیان کې راغلي چې اسلام آباد د افغانستان د جمهوریتي پروسې ملاتړ کوي.
د افغانستان د ولسمشرۍ انتخاباتو لومړنی پایلو اعلان په داسې حال وشو چې د ولسمشرۍ انتخابات نږدې درې میاشتې مخکې ترسره شوی خودا چې وروستی پایلې به یې څه وخت اعلانیږي او څومره وخت به ونیسي لانده معلومه.