واشنګټن- د شام په سويلي صوبه سويدا کې د تشدد نه د ډکو مظاهرو وروستو ارامي ليدل کيږي چې پکې دوه ورځې وړاندې په درځنونو حکومت مخالفه مظاهرچيان په سرکاري ودانۍ ورغلي وو او د امنيتي ځواکونو سره پکې اينښتې شوې وې.
په اينښتو کې يو مظاهره کونکی او يو پوليس واله وژل شوي او د څار د ځايي تنظيونو د اطلاعاتو تر مخه يو شمېر احتجاج کونکي ژوبل شوي هم دي.
ځايي شاهدين وايي د دروز مذهبه خلکو په اکثريتي صوبه کې د ولسمشر بشر الاسد د حکومت خلاف يو شمېر احتجاجونه شوي. په شام کې د يوې لسيزې راهسې خپل منځي جنګ دی. (چې پکې د بشرالاسد پلويان، ازادي غوښتونکي کردان او د داعش د خلافت تندلاري د يو خلاف بوخت دي.)
خو په ټولو مظاهرو کې د سويدا مظاهره د تشدد نه ډکه وه.
د سويدا-24 چې يو ځايي ويب خبري پاڼه ده ايډيټر ريان معاروف وي او ای ته ويلي مظاهرې د ملک د خرابېدونکي اقتصاد او د حکومتي ناکامه پاليسيانو خلاف غبرګون دی.
هغه وويل “په ځای د دې چې د خلکو غوښتنو ته د حل لاره راوباسي نو رجيم ورته په ګولۍ او تشدد ځواب ورکړو”.
معاروف وويل “ځينې ځايي فعالين په خلکو غږ کوي چې د حکومت خلاف مظاهرې مه ودروئ خو زه نه ګڼم چې د اتوار د مرګ ژوبلې وروستو به خلک دې غوښتنې ته دومره ژر غبرګون وښايي”.
د شام حکومت مظاهرې بغاوت ګرځولی او وايي دې ته د مجرمانو حمايت حاصل دی.
دروز مذهبي لږکۍ ډله چې د ملک د ابادۍ نزدې درې سلنه برخه جوړيږي زيات تره په سويدا کې اوسي او څه برخه يې د ملک سرښار دمشق په خوا و شا کې پراته دي.
په ملکي جنګ کې دروز منونکي تر ډېره بې پلوه پاتې شوي البته وخت په وخت يې په خپلو سيمو کې د حکومت د اداري فساد او اقتصادي ستونزو په سر د حکومت خلاف مظاهرې کړي.
د دروز مليشيا يو غړي قطيبا عضام وي او ای ته ويلي د دروز ځايي مشران د شام د حکومت نه غوښتنه کوي چې څوک هم په خلکو د ګوليو چلولو ذمه وار دي هغه دې انصاف ته راوړل شي.
هغه وايي “مونږ د تشدد کولو خلاف يو او د صوبې په نمايندګانو غږ کوو چې په دې لړ کې ګامونه واخلي. مونږ خپله صوبه په تشدد کې ستي کول نه غواړو”.
ځينې کارپوهان وايي د تشدد کچه ښايي څومره حکومت دا مظاهرې خطرناکې بولي.
په واشنګټن کې د شام په اړه د کار کونکې ادارې نيو لاينز انسټيټيوټ څېړونکی کالوېن ويلډر وايي “زه ګڼم د حکومت کم نه کم په سويلي برخه کې سلوک ښايي چې د مخالفت يو حد دی او ضروري نه ده چې دا برداشت کړي نو ځکه يې خلاف ظالمانه عمليات کوي”.
