واشنګټن - د امریکا خارجه وزارت د ګل/دوشنبې په ورځ وویل چې له افغانستان څخه د امریکايي قواوو د انخلا په باب د بایډن انتظامیې پوره رپوټ چې کانګرس یې تقاضا کړې ده، د قانون سازانو په واک کې ورنکړي.
د امریکا د خارجه وزارت نایب ویاند وېدانت پټېل خبریالانو ته وویل: "ډېره د مایوسۍ خبره ده چې د خفیه سفارتکاري چېنلونو په اړه د بندو دروازو تر شا بریفینګ اخستو او د خلاصه رپوټ د ترلاسه کولو باوجود هم د استازو اېوان د خارجه چارو کمیټه په دې غیرضروري او غیرمفیده اقدام باندې ټینګار جاري ساتي. خو بیا هم، مونږ به د څارنې مناسبو پلټنو ته جواب ورکول جاري وساتو او کانګرس ته به هغه معلومات ورکړو کوم چې د خپلې دندې د مخ ته وړلو دپاره ورته ضرورت لري، خو د خارجه وزارت د کارکنانو صلاحیت به هم حفاظت کوو چې هغوی خپل کارونه ترسره کړی شي."
د خارجه چارو د کمیټې چېئرمېن مایکل مک کال تېره میاشت د خارجه وزیر انټني بلېنکن نه وغوښتل چې له افغانستانه د امریکا د اړۍ ګړۍ نه ډکې انخلا نه وروستو، د انتظامیې رپوټ خپور کړي.
مک کال د دې خبرې په یادولو سره چې دوی ته د ورسپارل شوي رپوټ زیاتره برخې حساسې خو غیررازدار، او یا هم ساده غیررازدار ګڼل شوي دي، وویل: "په عوامو کې ډېره قوي لېوالتیا موجوده ده چې خارجه وزارت [د افغانستانه د وتلو] د اقداماتو وروستو رپوټ په بشپړ توګه چې امکان یې وي، خپور کړي."
د مک کال وینا ده چي د 2022 کال د مارچ میاشتي آفټر-اېکشن ارزونې رپوټ کوم چې 87 مخونه لري، په کې بې شمېره ځایونه بغیر د کوم وضاحته تور کړی شوي دي او نېغ په نېغه د بایډن انتظامیې د هغو بیانونو سره په تضاد کې دي کوم چې عوامو ته یې وړاندې کړي. د بایډن انتظامیې پخپلو بیانونو کې د انخلا په حوالې سره د ناکامیو تقصیر، د ډونالډ ټرمپ په پخوانۍ انتظامیې باندې اچولی دی.
مک کال د امریکا خارجه وزارت نه وغوښتل چې د ارزونې بشپړ رپوټ دې د جمعې تر ورځې [د مې پنځمې نېټې] پورې خپور کړي.
مک کال د ګل/دوشنبې په ورځ وویل چې د بهرنیو چارو وزارت د 2021 کال د جولای میاشتې د هغه کېبل یا سفارتکاري پیغام د خپرولو دستور هم نظراندازه کړی کوم چې د طالبانو د راتګ نه مخکې، په کابل کې د امریکا سفارت په خصوصي طریقې سره واشنګټن ته لېږلی و.
مک کال د ګل/دوشنبې په ورځ خارجه وزیر انټني بلېنکن ته په یو خط کې ولیکل: "[خارجه] وزارت اوس د دغو دستاوېزاتو د وړاندې کولو په قانوني فرض کې خپل، خلاف ورزي کوي، او باید سمدستي دا عمل ترسره کړي. لکه څنګه چې پورته وویل شول، که چېرته [خارجه] وزارت د خپل قانوني فرض په ځای کولو کې ناکامه پاته شي، [د کانګرس] کمیټه آماده ده چې ضروري ګامونه اوچت کړي څو امر یې پرځای شي، په شمول د دې چې تاسو نه کانګرس ته د لاپروایۍ په خاطر بازخواست وکړي."
د اېوان نمایندګان د خارجه چارو کميټې د انخلا د پروسې، په شمول د هغې ځانمرګې چاودنې چې د 2021 کال د اګسټ په 26مه نېټه یې په کابل ائیرپورټ کې دیارلس امریکایي عسکر او 170 غیرپوځي افغانان ووژل، اورېدنې ترسره کړي دي.
د بایډن انتظامیې رپوټ وویل چې د پخواني صدر ډونالډ ټرمپ د انتظامیې هغو فیصلو چې د طالبانو سره به مذاکرات کوي او د امریکایي عسکرو د وتلو نېټه به ټاکي، د دې سبب شو چې د افغانستانه د امریکايي قواوو د انخلا پروسه په منظمه توګه عملي نشي.
بل اړخ ته د اېوان نمایندګان د خارجه چارو په کمیټه کې یو ډېموکراټ استازی ډېوېډ سېسېلین تېره میاشت وي او اې ته وویل: "کله چې تاسو وګورئ چې صدر بایډن ته څه په میراث پاته و، [د انخلا دپاره] ټایم لاین چې لازمي و او هغه لوظنامه چې د ټرمپ په انتظامیه کې دستخط شوې وه، نو صدر [بایډن] د حالاتو د قابو کولو دپاره هر هغه کوښښ چې په وس یې پوره و، ترسره کړ."
د امریکا خارجه وزارت تيره میاشت د سفارتکارانو د پیغامونو او د انخلا وروستو د ارزونې رپوټ په اړه د کانگرس ممبرانو ته معلوماتونه ورکړل.
مګر د ټېکساس ریاست سره تعلق ساتونکی رېپبلېکن مک کال وي او اې ته وویل چې هغه معلومات کافي نه و.
