د اویا په لسیزه کې د امریکې د دوو پخوانیو ولسمشرانو ریچرډ نیکسن او جیرالډ فورډ په واکمنۍ کې د بهرنیو چارو پخوانی وزیر هینري کسینجرد د 100 کلونو په عمر په کنیکټیکټ ایالت کې پخپل کور کې مړ شو.
د هینري کسینجر د مړینې خبر د هغه مشاورتي ادارې د چارشنبې- شورو په ورځ ورکړی خو د هغه د مړینې علت یې نه دی ویلی.
کسینجر یو کامیاب سفارتکار ګڼل کېده چې په 1973مې کال کې یې له ویتنام سره د امریکا د جګړې په ختمولو کې د رول تر سره کولو له کبله د شمالي ویتنام له «لې ډک ټو» سره یو ځای د نوبل د سولې جایزه هم ګټلې وه، خو لې ډک ټو له دې کبله له جایزې انکار کړی وو چې وایي له ډزبندۍ سرغړونه کېږي.
هینري کسینجر د یوعالم په توګه پېژندل کېږي چې په 1923م کال کې په جرمني کې د یهودانو په یوه کورنۍ کې زېږیدلی وو، خو په جرمني کې پر یهودانو د نازي جرمني حکومت د ظلمونو له کبله په 1938م کال کې د پینځلس کلنۍ په عمر امریکې ته را کډه شوی وو.
د امریکې پخواني صدر ریچرډ نیکسن په 1969م کال کې کسینجر د ملي امنیت د سلاکار په توګه وټاکه چې د امریکې په بهرني سیاست کې د هغه د زیات اغېز لرلو سبب شو.
له ریپبلکن ګوند سره تړاو لرونکو ولسمشرانو نیکسن او فورډ دواړو په واکمنۍ کې چې کسینجر د بهرنیو چارو وزیر وو، دوی یې پر نړیوال سیاست د ژور نظر او اقداماتو منونکي وو خو د ده له سفارتکارۍ سره ځینې لانجې هم تړلې وې.
هینري کسینجر د یو قدامت پسند مفکر په توګه د امریکې په بهرني او امنیتي سیاست کې د څو لسیزو لپاره بنیادي کردار تر سره کړ، چې د هغه په هڅو امریکې له چین سره اړیکې پیل کړې او د پخواني شوروي اتحاد د پرمختګ مخه یې ونیوله.
هینري کسینجر د سفارتکار په توګه په منځني ختیځ کې هم ډېرې کامیابۍ تر لاسه کړې وې، چې په هغوی کې په ۱۹۷۵م کال کې د اسرایل او مصر تر منځ د «صحرای سینا» په تړون کې رول او د عربو او اسرایلو تر منځ د امن هڅې شاملې دي.
هینري کسینجر په نړۍ کې د کامیابیو پر تر لاسه کولو برسېره یو لانجمن شخصیت ګڼل کېږي، ناقدین یې پر هغه تور لګوي چې په کمبوډیا کې یې د کارپټ بمبارۍ اجازه ورکړې وه.
دا تور هم ورباندې لګېږي چې د پاکستان د هغه وخت په ختیځه برخه کې یې- چې اوس بنګله دېش ګڼل کېږي- د پاکستان د پوځي حکومت د اقدامات ملاتړ کړی وو او په ارجنټاین کې یې د ریاستي پالیسۍ د مخالفینو خلاف د اقداماتو په مخنیوي کې ډېر کم کردار تر سره کړی وو.
کسنجر د امریکې په پوځ کې هم کار کړی وو او د دویمې نړیوالې جګړې په وخت د پوځ له انفینټري یا پیاده ځواک سره یورپ ته تللی وو. د ده په وینا په دویمه نړیواله جګړه کې هیڅ اخلاقي ابهام نه وو.
هینري کسنجر له جګړې وروسته د امریکې مشهور هارورډ پوهنتون ته لاړ او د بېچلر ډګري یې تر لاسه کړه، هغه وروسته یې له همدې یونیورسټۍ ماسټري او بیا پي ایچ ډي وکړه او په همدې پوهنتون کې یې د استاد په توګه هم دنده تر سره کړه.
هینري کسینجر په پوهنتون کې د استاد په مهال کتابونه هم لیکلي وو، چې شمېر یې تر یو درځن زیات دی او په هغوی کې مهم یې د «ډیپلومېسي اینډ ورلډ آرډر» دی او وروستی کتاب یې «لیډرشپ» په تېر 2022م کال کې چاپ شوی وو.
د کسینجر له لومړۍ میرمنې این فلایشر څخه د هغه دوه اولادونه او پینځه لمسیان دي او دویمه مېرمن یې نېنسي ژوندۍ ده، له هغې سره یې په 1974م کال کې واده کړی وو.
Forum