د امريکا کمېشن ان انټرنيشنل ريليجس فريډم د کال 2022رپورټ سپارښتنه کړې چې د امريکا حکومت دې د يو شمېر نورو هېوادونو سره سره په پاکستان، افغانستان او چين بندېزونه ولګوي ځکه په دغه هېوادونو کې د مذهب په سر کرکه او د بشري حقونو نه سرغړونه راوانه ده.
پاکستان
رپورټ وايي په پاکستان کې د مذهبي ازادۍ حالت د تېر په څېر خراب روان دی او مذهبي لږکۍ ډلې په نخښه کيږي. د مذهب د سپکاوي د قانون په ترڅ کې لا خو د نورو عقيدو منونکي وژل کيږي او لا په جيلونو کې اچول کيږي.
د مذهب د سپکاوي تور تر ډېره په اقليتونو لګول کيږي او شيعه مسلمانان او غير مسلمه ګرځول شوې احمديه ډله په خصوصي توګه هدف کيږي. د خلکو د خپلې خوښې انصاف روان دی او د ګډ تشدد پېښې روانې دي.
خلک په ولسي ځايونو کې بې عدالته وژل کيږي، د ښځو او جينکو سره جنسي تېري روان دي، غير مسلمه په زور اسلام ته اړول کيږي او د لږکيو ډلو مذهبي ځايونه او مقبرې بې حرمته کيږي.
رپورټ وايي د نوي حکومت وزير اعظم شهباز شريف هم پخوانی وزير اعظم عمران خان د مذهب د سپکاوي په تور تورن کړی او د مذهب نه د وسلې کار اخلي.
د سند صوبې په ګوټکي سيمه کې د يو پرايويټ سکول استاذ او مالک نوتن لال چې هندو مذهبه دی د مذهب د سپکاوي په تور ورته عمر قيد سزا ورکړل شوې. په نوتن لال يو زده کونکي تور لګولی و چې هغه درې کاله وړاندې د پيغمبر اسلام سپکاوی کړی و.
رپورټ سپارښتنه کړې چې د مذهب د سپکاوي په تور نيولي شوي تنان دې ازاد کړل شي، د مذهب د توهين قانون دې ختم کړل شي، د ملک په ذمه وارو ادارو دې بندېزونه ولګي او پاکستان دې يو ځل بيا د بندېزونو لاندې راوستل شي.
افغانستان
د طالبانو د کال 2021 د واک اخستلو وروستو د طالبانو د لاسه په عام ولس په عمومي توګه او په مذهبي لږکيو ډلو زور زياتی په دوامداره توګه روان دی.
رپورټ وايي طالبانو چې د واک اخستلو نه وړاندې کومې ژمنې کړې وې د هغې نه ټول په ټوله په شا شوي او د کال 1996 د لسيزې خپلې وړومبۍ دورې ته بيرته تلي چې هم هغه سخت دريځه پاليسيانې يې بيرته تازه کړې دي.
طالبان د داعش د بريدونو نه هزاراګان او عام ولس نه شي ساتلی، جينکۍ نزدې دوه کاله وشو د تعليم نه محرومه دي، ښځې کار ته نه پرېږدي او د ښځو په ازاد سفر کولو بندېز دی.
رپورټ سپارښتنه کوي افغانستان دې بيرته د خصوصي تشويش وړ ملک وګرځول شي او د طالبانو په مشرانو دې خصوصي بندېزونه ولګول شي.
چين
د رپورټ تر مخه د مذهب د ازادۍ په حواله په چين کې حالات نور هم خراب شوي او سېنسېټاېزيشن اف رېلېجن پاليسي په سختۍ سره عملي کيږي. د مذهبي لږکيو ډلو نه حکومت د حکمران ګوند د چاينيز کميونسټ پارټي ملاتړ غوښتلی او په ويغور او نورو مسلمانانو ډلو، د تبت په بودهايانو، پټو کيتهولېک عسيانو او په هاوس چرچ پروټېسټنټس بندېزونه او سختي ډېره ځکه ده چين مني د دې خلکو د بهر نړۍ سره رابطې دي.
په سينکيانګ کې هم هغه رنګ د مذهبي ازادۍ نيشتوالی دی، د فلانګانګ غړي او د چرچ اف المايټي ګاډ منونکي د مشکل سره مخ دي. په چين يې هم بيا د بندېزونو لګولو سپارښتنه کړې.
د يادو هېوادونو غبرګون لا دې رپورټ ته ميډيا ته نه دی ورکړل شوی.
