واشنګټن ــــ د امریکې یوې خپلواکې څارونکې ډلې د دوشنبې یا ګل په ورځ په خپل نوي راپور کې د پاکستان په ګډون په 16 هېوادونو کې مذهبي ازادي د اندېښنې وړ بللې ده.
د امریکې د بهرنیو چارو وزارت له لوري د لسو هېوادونو لېسټ خپور شوی چې له مذهبي ازادۍ په سرغړوونکو هېوادونو کې پاکستان، برما، چین، ایریټریا، ایران، شمالي کوریا، سوډان، سعودي عربستان، تاجکستان او ترکمنستان شامل دي.
د امريکې د نړیوالې مذهبي ازادۍ کمیشن (یو ايس سي ار اېف) د امریکې د بهرنیو چارو له وزارته غوښتنه کړې چې د دغو لسو هېوادونو تر څنګ دې مرکزي افریقا، نایجیریا، روس، سوریه (شام)، ازبکستان او ویټنام هم د مذهبي ازادۍ د تر ټولو لویو سرغړوونکو هېوادونو په نوملړ کې شامل کړي.
د راپورونو له مخې په پاکستان کې له ډېرې مودې راهیسې د مذهبي لږکیو پر ضد ترهګر بریدونه کیږي. په وروستیو کې د عیسوي لږکیو او شعیه مسلمانانو سره د تشدد پېښو د نړیوالې مذهبي ازادۍ کمیشن سخت اندېښمن کړی.
د امریکا یوه ریاستي اداره چې د نړۍ په کچه د مذهبي ازادیو څارنه کوي، وایي چې په 2018م کال کې په پاکستان کې مذهبي آزادي په عمومي توگه مخ په ښکته روانه وه.
د نړېوالې مذهبي آزادۍ په راپور کې د پاکستان په برخه کې لیکلي چې په تېر کال کې توندروه ډلو او ځینو خلکو، د مذهبي اقلیتونو لکه د هندوانو، مسیحیانو، سیکانو، احمدیانو او شیعه مسلمانانو په وړاندې کرکې او توپیري چلند ته ادامه ورکړله.
په دغه راپور کې د افغانستان یادونه هم شوې چې ویل کیږي د توندروه او ترهګرو ډلو له کبله په دې هېواد کې هم مذهبي ازادي له خطر سره مخامخ شوې ده.
د دې رپوټ له مخې، په تېر 2018م کال کې په ایران کې هم حالات لا پسې خراب شوي، ځکه چې وایي حکومت د غیرشیعه مسلمانانو، بهايي او مسیحي وگړو ټکونې او ځورونې زیاتې کړې دي.
رپوټ زیاتوي چې د 2018م کال د حالاتو پر بنیاد ایران یو له هغو 16 ملکونو گڼل شوی چې د مذهبي آزادۍ له اړخه د ځانگړې اندېښنې وړ دی.
ایران تر اوسه د دې رپوټ په اړه کوم غبرگون نه دی ښودلی.
د مذهبي ازادیو په محدودوونکو او بندیز لګوونکو هېوادونو کې چین تر ټولو بدترین او د اندېښنې وړ هېواد بلل شوی ځکه چې چین دا مهال له 8 لکو تر دوو ميلینو یوغور مسلمانان په زندانونو کې بندي کړي.
