لاس رسیدونکی لینک

تازه خبر

پاکستان

په پاکستان کې استخباراتي ادارو ته د پیسو ورکولو حساب کتاب نه کېږي: رپورټ

د امریکا خارجه وزارت د مالي شفافیت د کال 2020 په رپورټ کې ویلي دي په پاکستان کې استخباراتي ادارو ته د پیسو ورکولو حساب کتاب نه کېږي او پاکستان د مالي شفافیت په غوښتنو پوره کولو کې قوي پرمختګ نه دی کړی.

په رپورټ کې دعوا شوې ده چې په پاکستان کې د هیواد استخباراتي ادارو ته د پنګو حساب کتاب روڼ نه دی.

د رپورټ تر مخه:

"د پاکستان د استخباراتي ادارو بجټ د هیواد د پارلېمان د کتنې نه بغېر جوړ شوې وو”

د رپورټ تر مخه دغه بجټ د پاکستان د حساب کتاب اعلا ادارې د باور وړ ګڼلی وو خو د مالي شفافیت لږ تر لږه ضرورت یې نه دی پوره کړې.

په رپورټ کې د 141 هیوادونو د مالي شفافیت جاج اخستل شوې چې پکې په 65 هیوادونو په شفافیت کې د پاتې راتلو نیوکې شوي دي.

رپورټ واي دپاکستان د اقتصاد د یوې سترې منصوبې د چين پاکستان اقتصادي لارې (سي پېک) حساب کتاب هم خړ دی او قام ته په دې حقله د چين سره د پورونو او ورباندې د اخستل شوي سود لوظنامې پټې ساتل شوي دي.

په رپورټ د پاکستان لخوا تر اوسه څه غبرګون نه دی ښودل شوې خو د هیواد د خزانې پخوای وزیر وقار مسعود واي پاکستان د سي پیک په منصوبه کې د شفافیت لاره خپله کړې ده. هغه دا هم واي د دفاع بجټ هم د هیواد په پارلېمان کې وړاندې شوی او په کاغذونو کې د ټول حساب کتاب تفصیل موجود دی.

په پاکستان کې د کال 2020/21 په بجټ کې د دفاع لپاره 1290 اربه روپۍ اېښودل شوي دي چې په هیواد کې ورباندې ځیني سیاسي ګوندونو او پوهانو په خپلو اعتراضونو کۍ ویلي وو، پاکستان یو غریب هیواد دی او د دفاع په ځای د تعلیم، صحت او انرجۍ په برخه کې د زیات بجټ ضرورت دی.

د امرېکې د خارجه وزارت د رپورټ نه وړاندې هم د پاکستان په سترو اقتصادي منصوبو کي د مالي شفافیت په نشتوالي ټکونه شوي.

که څه هم پاکستان د سي پیک منصوبه د خپل معیشیت د ملا تیر ګڼي خو د پاکستان په چارو نظر لرونکي امریکایاي مشران واي په دې منصوبه کې د چین قرضې فریبي دي او په راتلونکو ورځو کې به پاکستان ددې جوګه نه وي چې د چین پورونه واړوي.

د سويلي او منځنۍ اسيا دپاره د امریکا ځانګړې استازې اېلس وېلز پاکستان ته خپل اخري سفر په وخت ویلي وو په سي پېک پروژه کې د هغو شرکتونو (کمپنيانو) سره تړونونه يا معاهدې شوي کومې چې د نړيوال بېنک په تور نوملړ کې شاملې دي.

وېلز په پاکستان د قرضونو په اړوند ويلي د چين پېسې د پاکستان مرسته نه کوي، پاکستان په پروژه کې ګرانې قرضې اخيستي دي.

چين د پاکستان او چين د اقتصادي راهدارۍ (سي پېک) په اړوند امریکايي نيوکو ته په غبرګون کې ويلي وو، د سي پېک پروژه رڼه (شفافه) ده.

په اسلام اباد کې د چين سفارتخانې د امريکايي استازې نيوکو ته په غبرګون کې ويلي وو دغه پروژه خلاصه، رڼه او د نړیوال قانون ترمخه ده.

سفارتخانې ویلي "د پاکستان د احتساب د ادارو سره په تماس کې يُو او هغوی په دې باوري دي چې د سي پېک پروژه پاکه ده".

د چين سفارتخانې دا تور هم لګولی چې "امريکا د سي پېک په اړوند منفي پروپېګنډا کوي او امریکا غواړي چې د بيجنګ او اسلام اباد اړيکې زيانمنې کړي".

See all News Updates of the Day

پاکستان: سپریم کورټ پوځي عدالتونو ته د عامو خلکو د مقدمو د فیصلو اورولو مشروط اجازت ورکړی

د پاکستان سپریم کورټ په پوځي عدالتونو کې د عامو خلکو خلاف د مقدمو په ضد اپيلونو باندې پوځي عدالتونو ته د محفوظ شوو فېصلو اورولو مشروط اجازت ورکړی دی. عدالت ویلي د پوځي عدالتونو فېصلې به په اپيلونو د حتمي پرېکړې سره تړلې وي.

د زيارت- پنجشنبې په ورځ په پوځي عدالتونو کې د عادي خلکو خلاف د مقدمو غیرقانونه ګرځولو په ضد اپيلونو باندې اورېدنه د سپريم کورټ د جج جسټس امين الدین خان په مشرۍ شپږ کسيز بېنچ وکړه.

د اورېدنې په پېل کې اټارني جنرل یا سرکاري وکيل عدالت ته وویل چې د نهمې مې د 103 ملزمانو څخه 20 ملزمان به د مجوزه طريقه کار وروسته خوشي کړی شي.

اټارنى جنرل منصور عثمان عدالت ته وویل چې په لومړي پړاو کې به محفوظ کړی شوې فېصلې اورول کېږي، په دوېمه مرحله کې به د هغې منظوري ورکول کېږي او په درېیم پړاو کې کمه سزا ترلاسه کونکو کسانو ته د مشر قاضي لخوا رعایت ورکول شامل دي.

قانونپوه او په دې مقدمه کې د سپريم کورټ د پخواني جج جسټس جواد اېس خواجه وکيل اعتزاز احسن وايي د شلو ملزمانو د پرېښودو سره به فشار راکم شي:

"پاتې شوه په پوځي عدالتونو کې د عادي خلکو خلاف د مقدمو چلول کېدو خبره نو د هغې پرضد زموږ موقف پر ځای دی او مونږ ګڼو چې په پوځي عدالتونو کې د ملکي خلکو خلاف مقدمه نه شي چلول کېدی".

سرکاري وکيل عدالت ته خواست وکړو چې ځانګړو عدالتونو ته دې د محفوظ کړی شوې فېصلې د اورولو اجازه ورکړی شي خو په دې اړه د شپږکسيز بېنچ مشر جسټس امين الدین خان وویل که اجازه ور هم کړی شي دا به په اپيلونو د حتمي فېصلې سره مشروط وي.

د عدالتي چارو خبريال غلام نبي يوسفزی وایي، د سپريم کورټ مخې ته چې کوم اصل سوال پروت دی، هغه دا دی چې پوځي عدالتونو ته د عامو خلکو خلاف د مقدمو چلولو د سره اختيار نه شته:

"فرض کړه دا شل کسان خوشي شي او دا پرېکړه حتمي شي نو بيا د هغې مطلب دا دی چې سپريم کورټ د پوځي عدالتونو دغه اختيار ومانه".

د ملزمانو وکيل فېصل صديقي عدالت ته وویل که دا ملزمان په عامو عدالتونو کې وو نو تر اوسه به بهر راوتلي وای، خو وایي په دې باندې جسټس محمد علي مظهر پوښتنه وکړه چې ایا ته مقدمې د ترهګرۍ ضد عدالتونو کې چلول غواړې چرته چې د سزا موده د 14 کلونو څخه کمه نه ده.

ددې نه علاوه سپريم کورټ د خېبر پښتونخوا حکومت هغه درخواست هم منظور کړ، چې په پوځي عدالتونو کې یې د عادي خلکو د مقدمو د غیرقانونه ګرځولو په ضد د جمع کړی شويو اپيلونو د بېرته اخستو غوښتنه کړې وه.

د سپریم کورټ لپاره د خېبر پښتونخوا اېډوکېټ جنرل سيد کوثر علي شاه وایي، "مونږ د خپلو خواستونو د بېرته اخستو لپاره د صوبايي کابينې د منظورۍ سره درې درخواستونه جمع کړي وو او نن عدالت هغه منظور کړي او مونږ خپل پيټيشن چې د خېبر پښتونخوا د اړخه وو هغه واپس شو".

سپريم کورټ په راتلونکې اورېدنه باندې کم سزا موندونکو او د خوشي کېدو وړ ملزمانو رپورټ هم غوښتی او اټارنى جنرل ته یې په ډاګه کړې چې په پوځي عدالتونو کې ملزمانو ته په حتمي سزا اورول کېدو باندې به حکم امتناع برقراره وي او دې سره یې د مقدمې اورېدنه د اپریل تر اخري هفتې پورې وځندوله.

د پاکستان وزیراعظم د چيف جسټس سره ليدلي

د  ليدنې په اړه په رسمي توګه کوم بيان مخې ته نه دی راغلی خو ويل شوي، په ليدنه کې به د ججانود خط په اړه هم خبرې شوي وي
د  ليدنې په اړه په رسمي توګه کوم بيان مخې ته نه دی راغلی خو ويل شوي، په ليدنه کې به د ججانود خط په اړه هم خبرې شوي وي

د پاکستان وزيراعظم شهباز شريف د چيف جسټس قاضي فايز عيسا سره ليدلي، دا ليدنه په داسې وخت کې شوې چې د اسلام اباد هايکورټ شپږو ‏ججانو د سپريم جوډيشل کونسل نه په يو خط کې غوښتنه کړې د خفيه يا پټو ادارو لخوا په ججانو د اثر اندازه کېدو او لاسوهنې په سر دې جوډيشل ‏کنونشن وبلل شي.‏

د وي او اې اردو د خبر ترمخه، د چيف جسټس سره د شهباز شريف په ليدنه کې د قانون وزير اعظم نذير تارړ او اټارني جنرل منصور عثمان هم موجود وو.‏

د ليدنې په اړه په رسمي توګه کوم بيان مخې ته نه دی راغلی خو ويل شوي، په ليدنه کې به د ججانود خط په اړه هم خبرې شوي وي.‏

د وزيراعظم د چیف جسټس سره د ليدو نه وړاندې، پرون اټارني جنرل هم د چيف جسټس قاضي فايز عيسا سره ليدلي وو.‏

جسټس، محسن اختر کیاني، جسټس بابر ستار، جسټس طارق جهانګيري، جسټس سردار اعجاز اسحاق، جسټس ارباب محمد طاهر او جسټس ثمن ‏رفعت امتياز په عدالتي چارو کې د مبینه لاسوهنې په سر د جوډيشل غونډې بللو غوښتنه کړې ده.‏

پاکستان بار کونسل هم د شورو/ چارشنبې په ورځ د اسلام اباد هایکورټ د ججانو د خط د پلټنې دپاره د سپريم کورټ د لږ تر لږه درېو ججانو د بنچ جوړولو ‏غوښتنه کړې ده.‏

پاکستان بار کونسل ويلي، ججانو چې کومه اندېښنه څرګنده کړې دا سنګينه معامله ده سمدستي توجه ته اړتيا لري.‏

د ججانو د خط چې پکې د خفيه ادارې (آی اېس آي) په عدالتي چارو يا ججانو اثر اندازه کېدو دعوه شوې، د پاکستان پوځ او آی اېس آی لخوا دغه دعوې ‏ته رسمي غبرګون مخې ته نه دی راغلی.‏

د حکومت مخالف ګوند پاکستان تحریک انصاف هم د ججانود خط د پلټنې غوښتنه کړې ده.‏

په خط کې ویل شوي چې د عدلیې د ازادۍ د باوري کولو لپاره د ادارې په توګه دې معاملې ته غبرګون پکار دی او له عدالتي کنونشن څخه به درک ‏ولګیږي چې د ملک د نورو هایکورټونو قاضیان هم له دې حالت سره مخ دي که نه.‏

په خط کې ویل شوي په عدالتي چارو کې د خفيه ادارو لاسوهنه کومه نوې خبره نه ده او پخوا د اسلام اباد هاىکورټ جج شوکت عزیز صديقي هم د ‏استخباراتي ادارې آی اېس آی د لاسوهنې معامله مخې ته راوړې وه.‏

شوکت صدیقي په کال 2018م کې د خپل منصب څخه ګوښه کړل شوی و او د سپریم کورټ اوسني چیف جسټس د مارچ په 22مه په خپله پرېکړه کې د ‏شوکت صديقي ګوښه کېدل ناسم وبلل او هغه يې رېټاېرډ جج وباله.‏

خط لیکونکو ججانو د فشار د هڅو په اړه د اسلام اباد هایکورټ مشر قاضي ته په کال 2023 او 2024 کې ليکل شوي لیکونه هم شامل کړي او په خپلو ‏چارو کې د هغو مسولو او ممکنه لاسوهنو یادونه يې پکې کړې ده چې دغو ججانو ته وخت په وخت مخې ته راغلې دي.‏

په خط کې لیکل شوي چې په عدلیه کې د استخباراتي ادارو د ممکنه مداخلت په اړه د جسټس رېټاېرډ شوکت عزیز صديقي د تورونو حمایت کوي. په خط ‏کې غوښتنه شوې چې د جسټس صدیقي د تورونو په اړه تحقیقات دې وشي.‏

په خط کې زياته کړل شوې، د پخواني وزيراعظم عمران خان خلاف د ټيريان وايټ په قضيه کې د ججانو په رایو کې اختلافات پېل شوي وو، جسټس عامر ‏فاروق د ټيريان قضيه د اورېدنې وړ ګرځولې، او چا چې قضيه د اورېدنې وړ نه وه ګرځولې، په هغو ججانو د آی اېس آی لخوا د خپلوانو او دوستانو د لارې ‏سخت فشار اچول شوی وو.‏

ججانو ویلي، دغه معامله یې د اسلام اباد د چیف جسټس، او بيا د هغه وخت د سپریم کورټ د چيف جسټس په وړاندې راوړلې وه او بیا ورته چیف ‏جسټس ويلي وو چې د آی اېس آی د مشر سره خبره شوې، بيا به داسې نه کیږي خو دغه لړۍ نه ده ودرېدلې.‏

خواجه اصف: په پاکستان کې د ترهګرۍ "‏سرچینه"‏ په افغانستان کې ده

د تېر کال د فېبرورۍ د میاشت په دې تصویر کې لیدل کېږی چې خواچه اصف د کابل د دورې په مهال د اقتصادي چارو دپاره د طالبانو د نایب وزیراعظم ملا عبدالغني برادر سره روغ بړ کوي
د تېر کال د فېبرورۍ د میاشت په دې تصویر کې لیدل کېږی چې خواچه اصف د کابل د دورې په مهال د اقتصادي چارو دپاره د طالبانو د نایب وزیراعظم ملا عبدالغني برادر سره روغ بړ کوي

د پاکستان د فاع وزير خواجه اصف په خپل هېواد کې د ترهګرۍ د زیاتوالي تور په افغانستان لګولی او ویلي يې دي چې په "پاکستان کې د ترهګرۍ ‏منبه (سرچینه) په افغانستان کې ده" او کابل د وسله والو د مرکزونو په اړه معلومات لري خو په دې اړه يې څه پرمختګ نه دی کړی او وسله وال په ازاده د پاکستان خلاف فعالیتونه کوي.

د افغانستان واکمن طالبان په نوم د یادولو بغیرخواجه اصف په اېکس،‌ پخواني ټوېټر، خپل یو پوسټ کې وویل چې د وسله والو مرکزونه د دوی په علم کې دي خو د هغه په فکر په ضد يې اقدامات نه کېږي.

د افغانستان د واکمنو طالبانو دریځ د خواجه اصف په تازه بیان لا مخې ته نه دی راغلی خو طالب چارواکو د دې نه مخکې د پاکستاني چارواکو دا ډول خبرې رد کړي چې وسله وال په پاکستان کې د حملو دپاره د افغانستان خاوره استعمالوي.

طالب چارواکي وايي پاکستان دې د کور دننه په امنیت کې د ناکامۍ ذمه وار افغانستان نه بلي. د طالبانو د حکومت خارجه وزیر ملا امیر خان متقي په یوه موقع ویلي وو چې پاکستان دې د "خپل بام واوره" د بل په بام نه نه وراچوي.

د مارچ د میاشت په اتلسمه نېټه پاکستان وویل جنګي جهازونو يې د افغانستان په پکتیا او پکتیکا ولایتونو کې د وسله والو په مرکزونو حملې وکړې. افغان طالبانو وویل په حملو کې ښځې او ماشومان ووژل شوو. طالبانو په کابل کې د پاکستان ناظم الامور د احتجاج دپاره طلب کړی و.

پاکستان د افغانستان سره په پوله چې د ډیورنډ کرښه هم بلل کېږي، ازغن تار لګولی او نوي امنیتي چېک پوسټونه او قلعې یې جوړې کړي. پاکستان وايي د دې اقداماتو مقصد د دواړو ملکونو ترمنځ د وسله والو او د نور غېرقانونی حرکت مخه نیول دي.

خواجه اصف وویل "پاک افغان بارډر (سرحد) په ټوله دنیا کط د روایتي بارډر نه مختلف دی. په موجوده حالاتو کې چې د کابل نه مرسته نه ترلاسه کېږي نو پاکستان به په دې بارډر ټول نړیوال قوانین او روایات به نافذ کوي. او د دهشت کردو ټرېفېک (تګ راټګ) به ختموي."

د پاکستان د دفاع وزیر تازه دعوه په داسې وخت کې کړې چې په ‏‎26‎م مارچ د خېبرپښتونخوا په شانګله کې په يو قافله بريد کې د چينايي وګړو ګاډی په ‏ځانمرګي بريد کې په نخښه شوی، پينځه چينايي اينجينيران او پاکستانی ډرايور یې پکې وژل شوي وو.‏

پاکستان تور لګولي تحریک طالبان پاکستان ډله په افغانستان کې شتون لري او د پاکستان خلاف حملې کوي.‏

بشام کې په چينايانو ترسره شوی بريد څخه تحریک طالبان پاکستان د لاتعلقۍ اظهار کړی او برید ذمه واري تراوسه پورې چا نه ده منلې.‏

خواجه اصف په اېکس پوسټ کې زياته کړې، "د ترهګرۍ په پېښو کې اضافې ته په کتو د (افغانستان او پاکستان ترمنځ) پولې په صورتحال کې بنيادي ‏بدلون ته ضرورت دی"، خو هغه نه دي ویلي چې بنيادي بدلون به څنګه وي.‏

په افغانستان کې واکمن طالبان وايي، د پاکستان او افغانستان ترمنځ پوله (ډېورنډ) افغانستان تراوسه پورې په رسميت نه ده منلې، دغه کرښه د انګرېز ‏راکښلې کرښه بلي او وايي د کرښې دواړو غاړو ته پراته قامونه هیڅوک نه شي بيلولی. دغه خبره په افغانستان کې د طالبانو د حکومت سرپرست مرستیال ‏خارجه وزیر شېر محمد عباس ستانکزي افغانستان نه د شوروي ځواکونو د وتلو د ‏‎35‎م کال د نمانځنې په اړه لوګر ولایت کې راجوړې شوې یوې دستورې ‏ته خپله وینا کې کړې وه.‏

پاکستان وايي د افغانستان سره د ډېورنډ کرښه نړيوال سرحد دی او په نړیواله کچه هم داسې پېژندل کېږي.

ایا افغان طالبان د پاکستان له پوځ سره جګړه کولای شئ؟

په تورخم کې د پاکستان د ملیشته سرتیري په وړاندې د طالبانو یو وسلوال عسکر ولاړ دی.
په تورخم کې د پاکستان د ملیشته سرتیري په وړاندې د طالبانو یو وسلوال عسکر ولاړ دی.

افغان طالبانو په واک باندې له قبضې راهیسې په تېرو دوه نیمو کالو کې په جګړه ځپلي افغانستان کې خپل سخت دریځه نظام رامنځ ته کړی خو لا تر اوسه یې خپل جګړیز ځواک دودیز یا سنتي پوځ ته نه دی اړولی.

امریکا غږ له یو شمېر څېړونکو سره خبرې کړي څوک چې وايي، پخوانی یاغي ځواک اړتیا نه لري چې د داعش څخه د ورپېښو ګواښونو او له ګاونډي پاکستان سره د زیاتېدونکو ستونزو لپاره یو معیاري پوځ باید ولري.

د سټراټیژیکو مطالعاتو لپاره د نړیوال انسټیټیوټ لخوا د نړۍ د پوځونو په یو کلنۍ ارزونه کې راغلي، چې افغان طالبان ۱۵۰۰۰۰ فعال جنګیالي لري.

د طالبانو پوځي مشر قاري فصیح الدین فطرت رویټرز خبري ادرې ته تېر کال ویلي و، چې اداره یې پلان لري خپل ځواک کې نور ۵۰۰۰۰ کسان هم زیات کړي خو هغه د دغه زیاتوالي لپاره کومه نېټه او چوکاټ څرګند نه کړ.

طالبانو واک ته له راتلو وروسته خپله دفاعي بودېجه نه ده اعلان کړې.‌

هغوی خپل دفاعي ځواک د ځانګړو ځواکونو د دریو کنډکونو او اتو قول اردوګانو لاندې تنظیم کړی.

د طالبانو پوخ ډول ډول زرې موټرې، توپونه، درې سپکې الوتکې او ۱۴ هیلې کوپټرې لري چې له امریکا پاتې بلاک هاک هیلې کوپټرې هم پکې شاملې دي او په ۲۰۲۱ کال کې له افغانستان څخه د نړیوالو ځواکونو له وتلو وروسته د افغان امنیتي ځواکونو له ماتېدو پاتې دي.

طالبان همدارنګه د افغان امنیتي ځواکونو له وخت څخه څو دانې روسۍ برید کونکې هیلې کوپټرې هم لري.

وړتیا او ظرفیت:

که څه هم د امریکا پوځ په افغانستان کې د نېږدې اوه میلیونه ډالرو په ارزښت پوځي وسایل پریښي دي، خو پوهان د ځینو پېچلو پوځي وسایلو په کارولو کې د طالبانو وړتیا محدوده بولي.

د امریکا په سولې انسټیټیوټ کې د اسفندیار میر په نامه یو کارپوه وايي،

"له بهر سره د حفظ مراقبت یا مینټېنېنس او د موادو له قراردادونو پرته چې په اصل کې یې د افغانستان امنیتي ځواکونو سمبالول داسې نه ښکاري چې دوی به په زیاته کچه له دغو وسایلو څخه کار واخیستل شي."

په کوینسي انسټیټیوټ کې د منځني ختیځ د پروګرام مرستیال مشر اډم وینسټین امریکا غږ ته وویل،‌ چې طالبان د خپلو ځواکونو په روزلو کې له ستونزو سره مخ دي کټ مټ هغه ډول چې د افغانستان د ملي‌ دفاع ځواکونه ورسره مخ وو.

وینسټین چې د امریکا پخوانی سمندري سرتیری پاتې شوی او په افغانستان کې یې هم په ۲۰۱۲ کال کې خدمت کړی دی وویل،

"دوی تر ډېره نالوستو کسانو سره کار کوي چې د عسکرۍ بنیادي وړتیاوې باید ورزده کړي."

له پاکستان سره جګړه:

هغه کارپوهان چې امریکا غږ ورسره خبرې کړي په دې موافق دي چې طالبان داسې ځواک نه لري چې د نړۍ یو له لویو اټومي پوځونو سره وجنګېږي بلکه وايي،‌ کابل کولای شي چې د پاکستان پرضد په غیر دودیزو (انکانوینشنل) تکتیکونکو کې ښکېل شي.‌

وینسټین وايي، "دوی کېدای شي د ټي ټي پي په کنټرول کې لږ څه وکړي او یا ښايي ټي ټي پي ته خلاص لاس ورکړي چې په پاکستان کې لا ستر بریدونه ترسره کړي."

هغه زیاته کړه،‌ طالبان ټي ټي پي ته "د پاکستان د دولت پرضد د بغاوت د پالیسۍ په سترګه ګوري."

په داسې حال کې چې د افغانستان او پاکستان ترمنځ فشارونه زیات شوي، سمېت وايي،‌ کابل همدارنګه کولای شي چې په مهمو سیمیزو پروژو کې هم خنډ شي.

د بیلګې په توګه له مرکزي اسیا څخه جنوبي اسیا ته د برېښنا د لېږل او تجارتي پروژه ده چې د کاسا زر په نامه یادېږي.

د دغې پروژې له لیارې به له مرکزي اسیا څخه د افغانستان له لیارې د انرژۍ تږي هېواد پاکستان ته برېښنا ورسېږي.

پوهان دا هم وايي، چې افغان طالبان همدارنګه کولای شي چې د پاکستان او د مرکزي اسیا ترمنځ په ځمکنۍ لاره کې هم خنډ جوړ کړي.

د پاکستان د سوداګرۍ د وزارت یو پلاوي په دې اونۍ کې له افغان سیالانو سره په کابل کې په داسې حال کې لیدلي چې دوه اړخیزه سوداګري د سرحدي لارو د بندېدو او ستونزو له امله کمه شوې ده.

پوهان دا مني چې که څه هم له ګاونډیانو سره د افغان طالبانو دودیزه جګړې چانس ډېر کم ښکاري خو دا خبرداری هم ورکوي چې په افغانستان کې واکمن طالبان یو غیر متوازن جګړیز ځواک لري چې ځان وژونکي یا فدایان هم لري او د سیمې پر خلکو هم غږ کولای شي چې له خپلو وسلو سره جګړې ته راووځي.

په عدالتي چارو کې د ای ایس ای د "لاسوهنې" د تورونو خط: سپریم کورټ د ټولو ججانو غونډه را بللې

د اسلام اباد هایکورټ د شپږو قاضیانو له خوا د هېواد سپریم جوډیشل کونسل ته په خپلو چارو کې د استخباراتي ادارو د لاسوهنې په اړه د لیکل شوي خط د ارزونې لپاره د پاکستان سپریم کورټ چیف جسټس قاضي فایز عیسی د ټولو ججانو ځانګړې غونډه را غوښتې ده.

د پاکستان پر استخباراتي ادارو تر دې مخکې هم په عدالتي چارو کې د لاسوهنې تورونه لګېدلي خو دغو ادارو دا تورونه رد کړي، مګر د دې شپږو ججانو د تازه خط په اړه تر اوسه نه پوځ، نه استخباراتي‌ ادارو او نه مرکزي‌ حکومت کوم غبرګون ښکاره کړی دی.

د سپریم کورټ چیف جسټس قاضي فایز عیسی د شورو- چارشنبې په ورځ له اټارني جنرل یا سرکاري وکیل عثمان اعوان سره هم لیدلي او له هغه وروسته یې نن د مازدیګر پر څلور بجې د ملک د ستر عدالت د ټولو قاضیانو «فُل کورټ» د غونډې را بللو پرېکړه کړې ده.

په دې غونډه کې د اسلام اباد هایکورټ د شپږو قاضیانو لیکلی خط‌ ارزول کیږي چې پکې هغوی غوښتنه کړې په عدالتي چارو کې د استخباراتي ادارې ای ایس ایس د استازو د "پرله پسې مداخلت" او پر ججانو د اغېز په اړه دې جوډیشنل کنونشن را وبلل شي.

دا خط شپږو برحاله ججانو جسټس محسن اختر کیاني، جسټس طارق محمود جهانګیري، جسټس بابر ستار، جسټس سردار اعجاز اسحاق، جسټس ارباب محمد طاهر او جسټس تمیم رفعت امتیاز لیکلی او نقلونه د سپریم جوډیشل کونسل ټولو غړو ته استول شوي دي.

په خط کې ویل شوي چې د عدلیې د ازادۍ د باوري کولو لپاره د ادارې په توګه دې معاملې ته غبرګون پکار دی او وايي له عدالتي کنونشن څخه به درک ولګیږي چې د ملک د نورو هایکورټونو قاضیان هم له دې حالت سره مخ دي که نه.

د پاکستان د وکیلانو لوی تنظیم «پاکستان بار کونسل» هم د اسلام اباد هایکورټ د ججانو د لیکلي خط ملاتړ کړی او خبرداری یې ورکړی چې که د ججانو دا اندېښنې ختمې نه کړای شوې دوی به په ملک کې احتجاجونه وکړي.

په خط کې ویل شوي په عدالتي چارو کې د خفيه ادارو لاسوهنه کومه نوې خبره نه ده او پخوا د اسلام اباد هاىکورټ جج شوکت عزیز صديقي هم د استخباراتي ادارې ايي اېس ايي د لاسوهنې معامله مخې ته راوړې وه.

شوکت صدیقي په کال 2018م کې د خپل منصب څخه ګوښه کړل شوی وو او د سپریم کورټ اوسني چیف جسټس د مارچ په 22مه په خپله پرېکړه کې د شوکت صديقي ګوښه کېدل ناسم وبلل او هغه يې رېټاېرډ جج وباله.

که څه هم د پاکستان نورو سیاسي ګوندونو د ججانو د خط په معامله لا څه نه دي ویلي خو پاکستان تحریک انصاف د ججانو په خط په سپریم کورټ کې د اورونې غوښتنه کړې او پر ټولنیزو رسنیو ګڼ شمېر خلکو هم په خپل غبرګون کې په خط کې د قاضیانو اندېښنې پر ځای بللې دي.

د تحریک انصاف سينېر مرستیال مشر سردار لطيف کهوسه وایي، دا ډېره سنګينه معامله ده:

"زموږ پارټي هم غواړي په دې اړه دې يو طاقتور جوډيشل کمېشن کښېني چې وګوري اسټبلشمنټ ېا اېګزګټيو څنګه يوه اييني اداره د ځان تابع کولی شي، او هغه هم په داسې حال کې چې اسټېبلشمنټ د عوامو د بنيادي حقونو د تحفظ او د ایين د پاسدارۍ حلف اخیستی دی".

صحافيانو سره خبرو کې د پاکستان سرکاري وکیل یا اټارني جنرل هم د ججانو د خط لیکل يوه سنجیده معامله ګڼلې ده او ویلي یې دي ددې پلټنې کول پکار دي.

خط لیکونکو ججانو د فشار د هڅو په اړه د اسلام اباد هایکورټ مشر قاضي ته په کال 2023 او 2024 کې ليکل شوي لیکونه هم شامل کړي او په خپلو چارو کې د هغو مسئلو او ممکنه لاسوهنو یادونه يې پکې کړې ده چې دغو ججانو ته وخت په وخت مخې ته راغلې دي.

قانون پوهان وايي جوډيشل کونسل اړونده اداره نه ده او باید دغو شپږو ججانو په دې اړه خپله ګام اخیستی وای.

د سپريم کورټ وکيل ذوالفقار احمد بوټه وایي د ايين 204مه ماده د توهين عدالت په اړه ده، که يو تن په عدالتي چارو کې مداخله کوي څنګه چې دغو ججانو په خپل خط کې ښکاره کړې چې په هغوي فشار اچول شوی دی:

"که د ارټيکل 204 لاندې هغه افسر ته نوټس وکړي او ځواب ترې وغوښتل شي نو هغه ته سزا هم کېدی شي او که افسر ته د 204 مادې لاندې د دوو ورځو سزا هم وشوه نو ملازمت یې ختمېدی شي او زما په اند د ججانو د دغه ليک قانوني حېثيت مشکوک دی".

په خط کې لیکلي چې په عدلیه کې د استخباراتي ادارو د ممکنه مداخلت په اړه د جسټس رېټاېرډ شوکت عزیز صديقي د تورونو حمایت کوي. په خط کې غوښتنه شوې چې د جسټس صدیقي د تورونو په اړه تحقیقات دې وشي.

د عدالتي چارو څېړونکي وايي پکار ده چې د اسلام اباد هایکورټ د ججانو د الزاماتو تحقیقات وشي.

د عدالتي چارو خبرياله مريم نواز خان وایي، "که پلټنې نه کېږي نو ددې له کبله به زموږ سياسي نظام او د خفيه اېجنسيانو کردار مشکوک پاتې کېږي او د عدالتي فېصلو به څه حېثيت نه وي، د نړۍ په عدالتي درجه بندۍ کې زموږ عدالتونه له مخکې څخه په لاندينۍ درجه ولاړ دي".

ورلډ جسٹس پروجکټ د کال 2021 په خپل رپورټ د قانون د عملدارۍ په نړيوال فهرست کې پاکستان د 139 هېوادونو په قطار کي په 130 شمېره ودرولی وو.

یادونه:- په رپوټ کې زیات معلومات د وي او اې ډیوه خبریال ارشد حسېن شریک کړي دي.

نور کتل

ځانګړې ویډیوګانې


د امریکايي خبریال د روس په زندان کې کال پوره کېدونکی دی
please wait

No media source currently available

0:00 0:04:17 0:00

بي بي شیرینه

بي بي شیرینه – په ټیلې ویژن
please wait

No media source currently available

0:00 1:59:59 0:00
XS
SM
MD
LG