چین او هندوستان ویلي د همالیه په غرنۍ سیمه کې د دواړو ملکونو په مشترکه سرحد راپورته شوی تاوتریخوالی به کموي. د دواړو ملکونو ترمنځ په پوله موجوده کړکیچ چې په تېرو ۵۰ کلونو کې د ترټولو زیاته سنګینه شخړه ده ۲۰ هندي عسکر وژل شوي دي.
که د هندوستان او د چین تاوتریخوالی په کمېدو دی نو د پاکستان او هند ترمنځ سفارتي تاوتریخوالی زیات شوی دی او هندوستان په نوي دلي کې د پاکستان په هائي کمیشن یا سفارتخانه کې دسفارتي مامورینو دشمیرې نیمې ته د راکوزولو اعلان کړی دی اؤ نیمایي پاکستاني سفارتي مامورینو ته یې امرکړی چې په یوه هفته کې دننه باید له دغه هیواده اوځي.
ددې ترڅنګ هند پاکستان کې هم د خپلو سفارتي مامورینو دشمیرې نیمایي ته د راکوزولو اعلان کړی دی.
د نهې، سه شنبې، په ورځ د هندوستان پوځي مامورینو د چین او هندوستان ترمنځ په اوږدو مذاکراتو کې په دې خبره اتفاق وشو چې د دواړو ملکونو پوځونه دې په شا شي او د دې په طریقه کار به خبرې کولی شي.
په پوله د تاوتریخوالي راپارېدو وروسته د چین او هندوستان اضافي ځواکونه د لداخ په سیمه کې یو بل ته مخامخ پراته دي.
په بېجنګ کې د خارجه دفتر ترجمان ژاو لیجیان وویل دواړه ملکونه متفق شوي چې تاوتریخوالی دی ختم کړی شي.
د جون په ۱۵ نېټه په لداخ کې د چین او هندوستاني عسکرو لاس په لاس جنګ کې ۲۰ هندي عسکر وژل شوي دي. چین نه دي ویلي چې آیا کوم تلفات یې شوي دي او که نا؟
د نوي دلي نه د وي او ای د انګریزۍ څانګې خبریالا انجانا پاسریشا په خپل رپورټ کې وايي د هندي او چینايي مامورینو ورستي بیانونه ښايي دا لومړی ځل دی چې دواړو ملکونو د تاوتریخوالي د کموولو په لړ کې پرمختګ کړی دی.
خو په نوي دلي کې څیړونکي وايي د همالیه په سیمه کې د دواړو ملکونو ترمنځ حالات به کړګېچن وي.
په نوي دلي کې ابزرور ریسرچ فاوډېشن منوج جوشي وايي ورستي تاورتریخوالي د هندوستان او چین په پوله د امن ساتلو دپاره د کال ۱۹۹۳ د اعتماد سازۍ چوکاټ لمنځه یوړو.
د لداخ په سیمه د دواړو ملکونو عسکرو ته د وسله ساتلو اجازت نه وي.
دواړو ملکونو په یو بل د جګړې د شروع کوولو الزامات لګولي دي.
هندي چارواکو په چین د هندوستان غاړې ته ا اوړېدو الزام لګولی دی او ي وايي په سیمه کې دې سټېټس کوو یا پخوانی حال پرځای کړی شي. چین په مشرقي لداخ کې به ګلوان وادۍ د ملکیت دعوه کړې او هم په دغه علاقه کې د دواړو ملکونو عسکرو جګړه کړې ده.